Wat zijn basisvaardigheden burgerschap?
Basisvaardigheden burgerschap zijn sociale en maatschappelijke vaardigheden die leerlingen helpen om actief deel te kunnen nemen aan de samenleving. Het gaat om het verwerven van kennis en vaardigheden en het toepassen van die kennis en vaardigheden in het leven van alledag.
Sinds 2021 is er een nieuwe wet van kracht. Volgens deze wet moeten scholen actief burgerschap en sociale cohesie bevorderen. Alle leerlingen in het funderend onderwijs moeten leren over de basiswaarden van de Nederlandse rechtsstaat en democratie, zoals vrijheid, gelijkheid en solidariteit.
Burgerschap veronderstelt kennis over het functioneren van de Nederlandse democratie en de daarbij behorende waarden. Naast het bijbrengen van deze kennis is het ook belangrijk dat scholen, vanuit hun eigen levensbeschouwelijke en/of pedagogische visie, leerlingen helpen bij het opdoen van ervaringen met betrekking tot de diverse en democratische samenleving.
De school is een oefenplaats waar leerlingen ontdekken dat samenleven zich op allerlei niveaus en in allerlei gemeenschappen afspeelt: fysiek en digitaal, lokaal, nationaal en mondiaal. Zo leren leerlingen hoe zij zich verhouden tot mensen met andere opvattingen dan zij en hoe op een respectvolle wijze kan worden omgegaan met verschillen tussen mensen. Door te reflecteren op wat hen drijft als persoon en wat hun normen en waarden zijn, verkennen leerlingen hoe ze zelf willen en kunnen bijdragen aan de samenleving.
Een kerndoelenteam heeft actuele conceptkerndoelen voor burgerschap ontwikkeld. Deze zijn nog niet wettelijk verplicht. Toch is het goed om er nu vast kennis van te nemen. Ga je met je team aan de slag met dit leergebied? Dan kun je de conceptkerndoelen als leidraad nemen in je zoektocht.
aan de slag
Hieronder vind je concrete handreikingen om met basisvaardigheden burgerschap aan de slag te gaan.
Reflectiewijzer (po)
Bij het vormgeven van burgerschapsonderwijs zijn doorlopende leerlijnen en een samenhangend aanbod belangrijk. De reflectiewijzer kan daarbij helpen.
Handreiking burgerschap funderend onderwijs (po/vo)
Bij de ontwikkeling van goed burgerschapsonderwijs spelen kaders, visie en doelen een belangrijke rol. Deze handreiking biedt scholen concrete handvatten om zelf beleid over burgerschapsonderwijs te formuleren.
Burgerkaartenspel (po/vo)
Burgerschapsonderwijs kan op verschillende manieren worden vormgegeven. Het burgerkaartenspel zet je, met je team, aan het denken over de burgerschapsdoelen die je als school wilt nastreven. De kaarten bieden handvatten om het gesprek in het team op gang te brengen over de leeractiviteiten, lessen en leerlijnen.
Trendanalyse burgerschapsonderwijs (po/vo)
Voor beleidsvorming op scholen is kennis over de achtergronden, het belang en de huidige stand van zaken van burgerschapsonderwijs nodig. De trendanalyse geeft hier inzicht in.
infographics
Hieronder vind je factsheets, inhoudskaarten en een stappenplan met adviezen. Hiermee kun je kijken waar je als school staat en hoe je binnen jouw school aan de slag kunt met het versterken van burgerschap.
