Aan de slag
aan de slag
Hieronder vind je concrete handreikingen om de basisvaardigheden rekenen-wiskunde van leerlingen te versterken.
Werken vanuit hoge verwachtingen bij rekenen en wiskunde
Leerprestaties kunnen positief of negatief beïnvloed worden door de verwachtingen die je als leerkracht, vaak onbewust, van leerlingen hebt. Het NRO (Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek) heeft een leidraad gepubliceerd met zes aanbevelingen om je onderwijs vorm te geven vanuit hoge verwachtingen.
SLO geeft je in zes uitgaves handvatten om de aanbevelingen uit de leidraad van het NRO toe te passen op je reken- en wiskundeonderwijs. Zo zorg je voor uitdagende reken- en wiskundelessen voor elke leerling. Met de recente toevoegingen zijn de aanbevelingen voor werken vanuit hoge verwachtingen bij rekenen en wiskunde nu compleet.
Elke aanbeveling start met een herkenbare praktijksituatie. Daarbij geven we een kort overzicht van wat de literatuur over deze situatie zegt. Wil je direct aan de slag? Daarvoor geven we concrete tips en inspiratie. Wil je meer weten? Klik dan door op de links in de aanbevelingen naar verdiepende artikelen en informatie.
Reken-wiskundige factchecking voor het basisonderwijs (po)
SLO ontwikkelde samen met de Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-wiskundeonderwijs (NVORWO) voorbeeldmatig lesmateriaal voor scholen en uitgevers. Hierin laten we zien wat kinderen al op de basisschool kunnen leren om beter voorbereid te zijn op de digitale maatschappij waarin nepnieuws een steeds grotere rol speelt. Voor alle groepen 3 tot en met 8 zijn lesactiviteiten ontwikkeld die flexibel kunnen worden ingezet in elke praktijk. De lessen vormen samen een aanzet tot een leerlijn kritisch wiskundig denken in het basisonderwijs.
Prioriteitenspellen beleid rekenen en wiskunde (po)
Beleid werkt als het breed wordt gedragen. Om te komen tot breed gedragen beleid, met gedeelde prioriteiten, is het goed om als team uitgebreid met elkaar in gesprek te gaan over het reken- en wiskundeonderwijs.
De prioriteitenspellen bestaan uit gesprekskaartjes en bieden een werkvorm die op veel basisscholen met succes wordt gehanteerd. Je vindt hier een geactualiseerde versie van het originele prioritentenspel (2016) en een variant die gericht is op de (potentieel) sterke rekenaars.
Pilotversie Teamgids rekenen en wiskunde (po)
Wil je met je team je reken- en wiskundeonderwijs verbeteren? Zet dan deze Teamgids in en maak met je team een eerste verbeterslag. Laat je tijdens drie bijeenkomsten inspireren door de rijke inhoud en werk samen op basis van gedeelde ideeën van je team, planmatig en onderbouwd. Zo kom je tot een stevige basis voor je reken- en wiskundeonderwijs. En met deze werkwijze geef je gelijk invulling aan de nieuwe standaard Basisvaardigheden (OP0) van de inspectie. Heb je vragen of feedback voor ons? Laat het ons weten door een e-mail te sturen naar j.klein@slo.nl.
Met plezier oefenen via rekenspelletjes (po)
Veel leerlingen beleven plezier aan het spelen van spelletjes. Spellen bieden de mogelijkheid om te werken aan basisvaardigheden van rekenen-wiskunde. Op verschillende manieren, niveaus en onderwerpen. Zo werk je met leerlingen zowel aan kennis, inzicht als vaardigheden.
Hieronder vind je informatie over hoe je rekenspelletjes kunt inzetten.
Leer ze rekenen (po)
In het boek ‘Leer ze rekenen. Praktische inzichten uit onderzoek voor leraren basisonderwijs’ staan 25 kernpublicaties uit (internationaal) onderzoek over rekenen en rekenonderwijs centraal. De inzichten uit onderzoek naar het leren rekenen in alle fasen van het basisonderwijs en de verschillende domeinen van rekenen zijn toegankelijk beschreven voor de leerkracht. Bij elke publicatie is een koppeling naar de onderwijspraktijk gemaakt met praktische tips en concrete suggesties.
Sterke rekenaars in het basisonderwijs: de theoretische onderbouwing (po)
In dit artikel vind je concrete tips voor onderwijs aan hoogpresterende leerlingen. Waaronder twee specifieke onderwijsaanpassingen die aansluiten bij de onderwijsbehoeften van de doelgroep: het organiseren van een vast instructiemoment tijdens de reken-wiskundeles voor sterke rekenaars en het vormgeven van een plusklas rekenen.
Basisvaardigheden rekenen-wiskunde. Basiskennis, basisvaardigheden én basisinzichten (po)
In het tijdschrift Volgens Bartjens illustreren de auteurs wat er allemaal bij basisvaardigheden rekenen-wiskunde hoort en laten ze zien dat actuele rekenwiskundemethodes veel handvatten bieden om met leerlingen aan basisinzichten te werken. Basisinzichten versterken vervolgens de vaardigheden en de kennis van de leerlingen.
Reflectiewijzer (po)
De reflectiewijzer is ontwikkeld voor schoolteams. Het is een hulpmiddel om met elkaar in gesprek te gaan over de kwaliteit van het reken-wiskundeonderwijs op school. Het doel is (1) om teams (nog) meer bewust te maken van het belang van hoge verwachtingen en het stellen van hoge doelen en (2) het geven van suggesties en behulpzame verwijzingen om (nog) meer uit jouw reken-wiskundeonderwijs te halen.
Rekenen in andere vakken (po/vo)
Wat komt er bij kijken om binnen de school het rekenonderwijs bij verschillende vakken onder te brengen? Wat zijn de aandachtspunten? Met Rekenen in andere vakken bieden we een overzicht van werkwijzen en voorbeelden om met dit thema aan de slag gaan. De informatie is bedoeld voor (reken)coördinatoren, schoolleiding en betrokken docenten die zich inzetten om rekenen en wiskunde te verbinden met andere vakken.
Samenhang rekenen-wiskunde met ander leergebieden (po/vo)
Andere leergebieden bieden vaak realistische en authentieke contexten om rekenen en wiskunde toe te passen. Hoe meer contexten betekenis hebben voor leerlingen, des te meer betekenis krijgen rekenen en wiskunde voor hen. De SLO-webpagina’s over samenhang met andere leergebieden geven bredere informatie en achtergronden over verschillende aspecten van het verbinden van rekenen en wiskunde met andere onderwijsactiviteiten.
Houd zicht op de doorlopende leerlijnen rekenen-wiskunde (po/vo)
Leerlingen ervaren vaak een drempel bij de overgang van po naar vo, van rekenen naar wiskunde. Voor een soepele doorstroom van po naar vo is het belangrijk om aandacht te hebben voor overeenkomsten en verschillen. Leerlingen hebben in groep 7 en 8 van het po inhouden aangeboden gekregen die in de onderbouw van het vo net anders en daarom soms niet herkenbaar zijn.
Hieronder worden voorbeelden gegeven van de verschillen tussen po en vo.
Formatief evalueren rekenen-wiskunde (po/vo)
Formatief evalueren kun je ook goed bij rekenen-wiskunde toepassen. Belangrijk is dat je leerdoelen en bijbehorende succescriteria kunt formuleren, zodat duidelijk is wat een leerling moet doen om een volgende stap te zetten. Dat kan zowel bij leerdoelen die over leerstof gaan als bij leerdoelen die over denk- en werkwijzen gaan. Op deze SLO-webpagina lees je er meer over.
Mindset en verwachtingen (vo)
De mindset van de leerling is een belangrijke factor bij het aanleren van en oefenen met basisvaardigheden. Vanuit het mindset-perspectief kunnen, met kleine aanpassingen in de lessen, reken-wiskundeblokkades aangepakt worden. Hierdoor werken zowel leerlingen als docenten met veel meer vertrouwen en plezier aan de basisvaardigheden die in het reken- en wiskundeonderwijs zo belangrijk zijn. De website van Greg Alpár en Marloes van Hoeve bespreekt voor het voortgezet onderwijs wat een mindset is, hoe een mindset fixed of growth kan zijn, en hoe docenten in hun wiskundelessen de mindset van leerlingen kunnen beïnvloeden.