lexicon - Spel en spelbegeleiding

Spel is vanuit de theorie niet tot een eensluidende definitie te brengen, maar het heeft de volgende kenmerken:

• Een kleuter speelt spontaan, het gebeurt zonder een opgelegd doel
• Een kleuter vindt het leuk, hij beleefd er plezier aan
• Er is een grote betrokkenheid op de situatie in het hier-en-nu
• Het spelen is een vrijwillige activiteit met iets of iemand
• Het spelend bezig zijn staat voorop niet een doel.
• Bij het spelen is de kleuter actief: herhaalt, varieert, combineert naar eigen believen en inzichten
• De kleuter creëert een spelkader binnen de realiteit.

De spelontwikkeling kent verschillende fasen:

• Manipulerend spel
• Functioneel spel
• Symbolisch spel
• Sociaal spel

De wijze waarop het kind de wereld spelend verkent is van invloed op zijn totale  ontwikkeling en het leerproces. Indien jonge kinderen niet vanzelfsprekend tot spel als hierboven komen is het nodig om hen tijdelijk een vorm van spelbegeleiding te bieden met als doel henzelf weer de regie te geven over hun spelwereld. De volwassene kan situaties voor structureren, voorbereiden met het kind, kan zelf (volgend) meespelen en in het spel steun bieden. Tot zelf de regie voeren over de spelsituatie. Dit is afhankelijk van de spelbehoefte van het kind. Dit vergt goed observeren en analyseren.

Afgeleide begrip(pen)

Spelontwikkeling
Spelfasen
Spelobservatie
Spelend leren
Voorbereidend spelbegeleiding
Aansluitende spelbegeleiding
Spelbegeleiding
Spelstimulering
Spelprogramma’s
Speltherapie

Voorbeeld(en)

Literatuur

• Speels, liefdevol en vakkundig – E Singer en D. de Haan (2013)
• Het spel van kinderen voor professionals – P. Tassoni e.a.(2006)
• Aandacht voor spelen – M. de Valck (2012)
• Meer zorg voor kleuters via spelbegeleiding – M. Fournier (2012)
• Spelenderwijs – S.Goorhuis-Brouwer (2012)