Kansengelijkheid in het onderwijs
Schoolsucces zou niet afhankelijk moeten zijn van de achtergronden van leerlingen, zoals het inkomen of opleidingsniveau van hun ouders. Maar dat is vaak wél zo en dit probleem wordt niet kleiner. Integendeel, uit verschillende onderzoeken blijkt dat de kansenongelijkheid toeneemt in het Nederlandse onderwijs. Op dit moment speelt de achtergrond van leerlingen een te grote rol in schooladviezen, in de verwachtingen van leraren en in het onderwijsaanbod dat kinderen en jongeren krijgen.
Ieder kind moet zich ten volle kunnen ontplooien, ongeacht achtergrond, opleidingsniveau van de ouders of hun financiële middelen.
Onderwijskansenbeleid
De Nederlandse overheid streeft naar onderwijs waarin alle leerlingen en studenten zich thuis voelen en het beste uit zichzelf halen, ongeacht hun thuissituatie, talenten of achtergrond. Het bevorderen van kansengelijkheid staat al jaren op de agenda. Het onderwijs heeft daarin een grote rol, maar de aanpak moet breder zijn. Het verbinden van de drie leefwerelden: school, thuis en omgeving, is heel belangrijk.
Kansengelijkheid en talentontwikkeling
Voor gelijke kansen is het soms nodig om leerlingen verschillend te behandelen. Dat doen scholen en leraren óók vanuit het principe van talentontwikkeling. Het is goed om deze twee benaderingen uit elkaar te houden: bij talentontwikkeling staat het aansluiten bij de ontwikkeling van de leerlingen en het bieden van maatwerk voorop, bij kansengelijkheid gaat het om het voorkomen of opheffen van de invloed van achtergrondkenmerken.
Schooladvisering
Hoe kom je tot een schooladvies dat rechtdoet aan capaciteiten, talenten en ontwikkeling van een leerling? Hoe maak je samen die brede ontwikkeling van leerlingen inzichtelijk? Welke informatiebronnen gebruik je bij het bepalen van een passend schooladvies? Hoe betrek je leerlingen, ouders en voortgezet onderwijs? Op deze themapagina vind je de handreiking schooladvisering. Actuele inzichten uit wetenschap en praktijk komen hierin samen en vormen een praktisch document voor leerkrachten, intern begeleiders en schoolleiders. Ook vind je er inspirerende praktijkvoorbeelden van scholen die hebben bijgedragen aan de totstandkoming van de handreiking.
Wat bevordert kansengelijkheid?
Kansengelijkheid in het onderwijs wordt beïnvloed door heel veel factoren, op het niveau van het onderwijsstelsel, de school en de klas. Leraren hebben een belangrijke rol bij het bieden van gelijke kansen, hun vaardigheden en verwachtingen hebben een grote invloed. Ook is in het curriculum bijzondere aandacht nodig voor kennis en vaardigheden die niet alle leerlingen van huis uit meekrijgen.
Meer lezen:
- Werk maken van gelijke kansen. Praktische inzichten uit onderzoek voor leraren basisonderwijs. (2020) Didactief onderzoek.
- Hoogeveen, K., Jepma, IJ. & Studulski, F. (red.) (2017). Kansen bieden in plaats van uitsluiten. Jubileum uitgave Sardes 1992-2017. Utrecht: Sardes.
