Zoeken
schakelpunt havo-hbo

SE onderdelen

8 maart 2023

Welke mogelijkheden zijn er binnen het schoolexamen?

Naast vaardigheden en LOB die een belangrijke plek in de examenvakken hebben, zijn er ook andere onderdelen binnen het schoolexamen die specifiek kunnen worden ingericht om leerlingen voor te bereiden op het hbo. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het profielwerkstuk (PWS) en aan vakken die alleen een schoolexamen kennen, zoals O&O en NLT. Grotere opdrachten, aandacht voor plan- en onderzoeksvaardigheden, vakoverstijgend werken en samenwerken brengen leerlingen dichter bij de manier van werken zoals dat op het hbo gebeurt.

Hoe gaan scholen om met SE-onderdelen zoals NLT en PWS?

De CSG Prins Maurits in Middelharnis (pdf, 161 kB) heeft een doorlopende leerlijn projectonderwijs ontwikkeld met aandacht voor competenties. In de bovenbouw maakt NLT hier een belangrijk onderdeel van uit. Door samen te werken aan levensechte casussen doen leerlingen ervaring op met het nemen van verantwoordelijkheid bij projectmatig werken. Bij het Pieter Groen (pdf, 154 kB) in Katwijk wordt de praktijk de school binnen gehaald met ondernemend leren (OL) en bij het profielwerkstuk (PWS). Uitgangspunt is een maatschappelijk probleem waarvoor de leerlingen zelf een passende oplossing moeten zoeken.

Voor vakken als O&O en NLT is er sprake van een onderwijsconcept dat gewaarborgd wordt door een netwerk van scholen. Zo stelt de stichting Technasium bijvoorbeeld aan scholen die lid willen worden eisen aan het programma en de bevoegdheid van de docenten. Lidmaatschap biedt toegang tot lesmateriaal en samenwerking, waarbij onder andere collegiale visitaties de kwaliteit waarborgen. Handreikingen en andere materialen zijn dus niet zomaar vrij beschikbaar.

Sommige samenwerkingsverbanden pleiten ervoor om het PWS een centrale positie in te laten nemen in het voorbereiden van de leerling op het vervolgonderwijs. Daarnaast zijn er ook hogescholen die tools voor leerlingen aanbieden.

Het Rotterdamse samenwerkingsverband 'Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo'

  • De invulling van het profielwerkstuk (PWS) en de mate waarin leerlingen hierbij werken aan de brede vaardigheden verschillen erg tussen scholen. De Leidraad Profielwerkstuk biedt concrete tips over hoe het PWS zo goed mogelijk kan worden ingevuld zodat de leerling veel kans heeft om toe te werken naar wat er op het hbo verwacht wordt. Denk hierbij aan advies over de fasering van het profielwerkstuk, de toetsing, de organisatie en de begeleiding bij de verschillende stappen.

Hogeschool Rotterdam

  • De profielwerkstukhulp op de website van de hogeschool Rotterdam helpt leerlingen bij het kiezen van een onderwerp en geeft de stappen aan om te komen tot een kwalitatief goede PWS en presentatie.