De bètavakken nemen een belangrijke plek in bij het Helmondse Dr.-Knippenbergcollege. Zo biedt deze vo-school leerlingen in de havo- en vwo-bovenbouw de mogelijkheid om het vak Natuur, Leven en Technologie (NLT) te volgen. Het uiteindelijke doel: leerlingen goed voorbereiden op het vervolgonderwijs en een plaats in de maatschappij.
Natuur, Leven en Technologie (NLT)
Havo- en vwo-leerlingen kunnen in de bovenbouw van het Dr.-Knippenbergcollege het vak Natuur, Leven en Technologie (NLT) volgen. Dit vak is bedoeld als aanvulling op het onderwijs in de profielvakken natuurkunde, scheikunde, biologie en wiskunde. Scholen beslissen zelf of ze het vak aanbieden. Het Dr.-Knippenbergcollege biedt het vak – sinds de start van NLT in 2007 – aan in de bovenbouw havo en vwo. Hiermee wil de school de aantrekkelijkheid van het bètaonderwijs verhogen, de instroom in bèta- en technologiestudies vergroten en de samenhang tussen de verschillende bètavakken versterken.
NLT wordt aangeboden in modules. In het eerste jaar (in havo 4 en vwo 4) kiezen de docenten deze modules uit om hiermee te voldoen aan de gestelde eisen voor NLT. In de volgende jaren hebben leerlingen – op basis van hun eigen interesses en hun keuze voor een vervolgopleiding – zelf ook een stem in de keuze van de modules. Gevolg is dat leerlingen een op maat gemaakt leerplan voor NLT volgen. En ook voor de docenten is het vak elk jaar weer anders. Het leuke aan NLT is dat leerlingen ook praktisch bezig zijn: in groepen voeren en werken ze zelf practica uit.
Het Dr.-Knippenbergcollege heeft voor zowel NLT als voor het vak Onderzoek en Ontwerpen (O&O) een leerplein opgezet in de school: een grote open ruimte met een balie, waar een werkmeester verantwoordelijk is voor het uitdelen van materialen. Ook is er een ICT-afdeling, een technische hoek, een laboratorium en kleine hoeken waar leerlingen in groepjes kunnen werken. Rondom het leerplein bevinden zich de lokalen voor de bètavakken en de ruimtes voor de TOA’s.
Docenten hebben tijdens NLT een andere rol dan tijdens de reguliere vaklessen. Er wordt van hen een groot organisatievermogen verwacht. Voor de start van een nieuwe module moeten ze bijvoorbeeld materialen klaarzetten, gastdocenten regelen en buitenschoolse activiteiten organiseren. Is de module eenmaal gestart, dan verandert de rol van de docent en is hij meer coach en begeleider.
De stof uit natuurkunde en scheikunde komt in NLT op een andere manier aan bod. Je gaat het toepassen en duikt er dieper in.”
Samenhang met Onderzoek en Ontwerpen (O&O)
NLT gaat goed samen met andere vakken, zoals O&O. Het Dr.-Knippenbergcollege beschikt over een Technasiumcertificaat. Voor havo en vwo wordt het vak O&O dan ook aangeboden vanaf klas 1. Leerlingen voeren bij O&O in groepjes projecten uit voor externe opdrachtgevers. Hierbij staat de ontwikkeling van vaardigheden centraal.
O&O biedt onderwijs voor creatieve leerlingen die met externe vraagstukken aan de slag gaan. Om ook onderwijs aan een ander type leerling te bieden, heeft de school ervoor gekozen om ook NLT aan te bieden. NLT is namelijk een meer wetenschappelijk en onderzoekend vak en biedt dan ook meer diepgang dan O&O. NLT-leerlingen zijn gewend veel theorie te doen, terwijl O&O-leerlingen meer met externe opdrachtgevers samenwerken.
De toekomst
Het Dr.-Knippenbergcollege wil NLT en O&O meer in samenhang gaan aanbieden. De vakken moeten meer op elkaar worden afgestemd. Het blijven weliswaar twee aparte vakken, maar er kan meer gebruik worden gemaakt van elkaars expertise. Deze ontwikkeling komt voor een deel ook voort uit de behoefte om het Dr.-Knippenbergcollege naar buiten toe meer te profileren als een school met een bètaprofiel.
Daarnaast is de school bezig meer focus te leggen op talent. Daarom zijn er drie talentgebieden bedacht: sport, technologie en vorm & media. Leerlingen maken in het tweede leerjaar een keuze voor een van deze talentgebieden. NLT en O&O vallen onder het talentgebied technologie. Dit is voor deze twee vakgebieden dan ook een goede reden om de stap te zetten naar een meer interdisciplinaire vakgroep, waarin alle activiteiten voor NLT en O&O worden samengebracht en meer samenwerking plaatsvindt. Gevolg is ook dat de leerlingen die O&O en NLT volgen in de toekomst één klas vormen. Achterliggend doel is dat leerlingen in een bepaald talentgebied van elkaar leren en dat er kruisbestuiving plaatsvindt. O&O kan bijvoorbeeld profiteren van de diepgang en kennis van NLT.
O&O-leerlingen moeten baat hebben van de expertise van NLT-leerlingen. En andersom ook natuurlijk.”
Tips
- Bied je als school zowel NLT als O&O aan, licht leerlingen dan goed voor. Het Dr.-Knippenbergcollege geeft leerlingen in het derde jaar bijvoorbeeld extra voorlichting, waarbij met name de verschillen tussen O&O en NLT – en de verschillen tussen de leerlingen die deze vakken volgen – aan bod komen.
- Wil je als school het vak NLT gaan aanbieden, realiseer je dan dat je moet beschikken over een team van NLT-docenten. Op geregistreerde NLT-scholen wordt NLT namelijk gegeven door een team van minimaal drie eerstegraadsdocenten, die gezamenlijk beschikken over minimaal drie bevoegdheden uit de vakken aardrijkskunde (fysische geografie), biologie, natuurkunde, scheikunde en wiskunde.
- Maak gebruik van de regionale vaksteunpunten NLT. Deze ondersteunen docenten op verschillende manieren bij het invoeren én uitvoeren van NLT. Ze beantwoorden bijvoorbeeld vragen en geven trainingen bij enkele NLT-modules.
