De Hommel is een protestants-christelijke Daltonschool in Venray. De school gebruikt nog vakgerichte methodes, maar werkt ook veel met projecten. Leerlingen gaan dan bijvoorbeeld met allerlei bronnen over de Tweede Wereldoorlog aan de slag en kunnen op die manier zelf onderzoekend leren. De zoektocht naar een vakoverstijgende aanpak is in volle gang.
Sinds het schooljaar 2012-2013 mag de Hommel zich officieel Daltonschool noemen. De overgang naar Daltononderwijs is door directie en leerkrachten samen opgepakt. De ingezette koers naar vakoverstijgend werken vanuit doelen komt dan ook voort uit het Daltonconcept. Bijkomend positief effect hiervan is dat iedereen de nieuwe koers omarmt.
Nieuwe werkwijze
De school is met de vernieuwing aan de slag gegaan, omdat het werken in (samenhangende) projecten de betrokkenheid en het enthousiasme bij leerlingen vergroot. Ze leren beter samenwerken en kunnen zelfstandiger werken. De Hommel wil via de projecten de wereld naar binnen halen, zodat leerlingen betekenisvol kunnen leren. Ook wil de school een onderzoekende houding creëren bij leerlingen. De verschillen zijn al merkbaar: leerlingen geven nu gemakkelijker een presentatie op een markt voor ouders, dan dat ze vroeger een spreekbeurt gaven.
De school is eensgezind in de waardering voor de nieuwe manier van werken. Maar de school wil de tijd nemen en niet te grote stappen zetten, want de overgang heeft heel wat voeten in de aarde. Er leven veel vragen: welke onderwerpen en thema's doe je wanneer, hoe registreer je, wat komt – wanneer – in welk leerjaar aan de orde, welke rol kan ICT hierin spelen? De Hommel is bezig met het vinden van antwoorden op deze vragen. Daarvoor is tijd, kennis en creativiteit nodig. Als je naar (samenhang in) projecten gaat, is het van belang dat die voldoende diepgang hebben. Het team vraagt zich af of dit gerealiseerd kan worden zonder gebruik te maken van een vakgeïntegreerde methode.
We zitten middenin de omslag van methodes per vak naar een meer vakoverstijgende aanpak"
Structuur en houvast
Houvast voor de volgende stap in dit proces is voor de Hommel essentieel. De jaarlagen bieden structuur, dus die blijven bestaan. Binnen de jaarlagen wil men wel groepsdoorbrekend blijven werken. De Hommel gaat uit van de keuze voor de eigen Daltonontwikkeling en de daarbij behorende continue scholing.
Het hele team werkt aan meer samenhang. Er is een apart werkgroepje van een aantal leerkrachten uit de bovenbouw ingesteld dat onderzoekt hoe Oriëntatie op Jezelf en de Wereld (OJW) kan worden vormgegeven. Daarbij ligt de nadruk op het zoeken en vinden van een methode of aanpak die hen daarbij kan helpen. Ook onderzoekt deze werkgroep of en hoe een onderwijsadviescentrum de school kan ondersteunen bij het invoeren van onderzoekend leren.
De teamleden hebben onderling veel gesprekken over wat ze willen, het is een gezamenlijk proces. In de bovenbouw hebben de leerkrachten behoefte aan een methode, in de kleutergroepen is men gewend ontwikkelingsgericht te werken. Het team zit middenin het veranderingsproces. De leerkrachten gaan op andere scholen kijken en laten zich voorlichten over verschillende methodes. Het is de bedoeling om dit schooljaar nog een keuze te maken voor een methode/aanpak. Dan kan vanaf volgend schooljaar een begin gemaakt worden met het invoeren van die nieuwe manier van werken.
Als je helemaal wil overgaan naar projecten in samenhang heb je daar veel creativiteit en tijd voor nodig"
Zoeken naar geschikte aanpak
Belangrijk aspect van de vernieuwing op de Hommel is de zoektocht naar een geschikte aanpak. Randvoorwaarden: het niveau en de kwaliteit moeten bewaakt kunnen worden. Dit betekent dat leerkrachten moeten kunnen checken of de doelen gehaald zijn. Toetsen kan nog steeds, maar je moet ook kijken hoe je in bijvoorbeeld presentaties kunt nagaan of de doelen gehaald zijn. Onderzoekend leren en samenhangende projecten zijn belangrijke uitgangspunten.
In het begin van de zoektocht lag de nadruk sterk op het vinden van een nieuwe methode voor de bovenbouwklassen. Omdat het team tot nu toe geen vakgeïntegreerde methode kan vinden die één op één aansluit bij de door hen geformuleerde uitgangspunten, wordt ook gekeken naar de mogelijkheden van een digitale leeromgeving. De school laat zich breed informeren en zet verschillende opties op een rij. Naast de digitale leeromgeving Jeelo staan methodes als Alles in een, Da Vinci en Naut, Meander en Brandaan op hun lijstje.
Tips
- Trek als team gezamenlijk op, houd rekening met verschillen tussen onder- en bovenbouw.
- Ga je op zoek naar een nieuwe methode, vergeet dan niet dat je een keuze maakt voor een aantal jaren.
- Als je gaat vernieuwen, is het goed om enige structuur (voorlopig) vast te houden. Bijvoorbeeld het werken in jaarlagen. Dat biedt houvast.
