Met de komst van een nieuwe directeur kreeg P.C.B. de Kraanvogel een nieuwe impuls. Niet alleen ontwikkelde de school uit Almere-stad een nieuwe visie, ook werden nieuwe werkwijzen voor wereldoriëntatie en kunstzinnige oriëntatie ingevoerd. Het motto: methodisch waar het moet en thematisch waar het kan.
Nieuwe visie
P.C.B. de Kraanvogel heeft in het schooljaar 2014-2015 – onder leiding van een nieuwe directeur – een gezamenlijke visie opgesteld. Achterliggende reden was dat de directeur een cultuurverandering wilde doorvoeren: van een politiek-ambtelijke cultuur naar een professionele cultuur. De nieuwe visie bestaat uit vier peilers: spel (spelen om te leren dat je rekening met elkaar houdt en om op een natuurlijke manier te ontdekken), kring (spreken om elkaar te informeren/begrijpen, te leren omgaan met emoties en te werken aan een open sfeer), werk (instructiemomenten en blokperioden met zelfstandig werken) en viering (vieren door elkaar te tonen waarmee het hoofd, het hart en de handen de afgelopen periode bezig zijn geweest). In de bovenbouwschool is hiervoor door de ouders zelfs een podium gebouwd.
Door op een goede manier invulling te geven aan spel, kring, werk en viering komen kinderen tot leren, gaan ze vanuit hun eigen nieuwsgierigheid ontdekken en experimenteren, en raken ze betrokken bij hun eigen leerproces. De school probeert de verbinding te zoeken met wat de kinderen bezig houdt. Daarnaast hanteert De Kraanvogel het aloude agadium ‘rust, reinheid en regelmaat’. Ook het uitgangspunt ‘laat kinderen ook gewoon kind zijn’ is een vertrouwde waarde binnen de school.
Leerkrachten durven zich kwetsbaarder op te stellen. De sfeer is ook meer open geworden, waardoor we beter weten wat we aan elkaar hebben.”
Wereldoriëntatie
Voor wereldoriëntatie gebruikt De Kraanvogel ‘Leskracht’. Deze werkwijze sluit goed aan bij de visie van de school. Bovendien biedt Leskracht houvast: het bevat niet alleen leerinhouden (aangeboden via een bepaalde werkwijze), maar biedt ook allerlei mogelijkheden voor koppelingen binnen en tussen vakken en leergebieden. In de praktijk blijkt bij De Kraanvogel dat de kerndoelen voor wereldoriëntatie goed door Leskracht worden afgedekt. Daarnaast krijgen leerkrachten alle vrijheid om ook verbindingen met andere leergebieden te leggen. Zo kan een leerkracht ervoor kiezen om ’s ochtends de taalles over te slaan en de inhoud van die les ’s middags in Leskracht te integreren.
Leskracht is opgebouwd aan de hand van thema’s. Elke drie maanden wordt een ander thema behandeld. De leerinhouden worden afgestemd tussen de onder-, midden- en bovenbouw: welke thema’s worden wanneer behandeld? Leskracht zorgt er volgens de leerkrachten voor dat leerlingen praktisch en initiatiefrijk aan het werk zijn. Ze maken bijvoorbeeld afspraken met bedrijven om meer te weten te komen over een bepaald thema of willen een gesprek voeren met de burgemeester van Amsterdam. Daarnaast werkt De Kraanvogel met workshops en excursies die passen binnen het thema dat op dat moment wordt behandeld.
Leerlingen zijn verantwoordelijk voor hun eigen leerproces. Als leerkracht coach ik hen hierbij.”
Kunst en cultuur
Op het gebied van kunstzinnige oriëntatie werkt De Kraanvogel (voor de beeldende vakken) met de digitale methode ‘Laat maar zien’. Dit heeft een experimenteel, maar verplicht karakter: elke leerkracht geeft per kwartaal minimaal twee lessen uit deze methode. De school koppelt kunst en cultuur bij voorkeur aan wereldoriëntatie en Leskracht. Zo kiezen docenten uit ‘Laat maar zien’ teken- en handvaardigheidslessen die aansluiten bij het thema dat op dat moment in Leskracht wordt behandeld. De lessen worden geregistreerd en opgenomen in een digitale leerlijn. Zo weten leerkrachten die het jaar daarna met hetzelfde thema werken wat er eerder al aan de orde is geweest. Per jaar kunnen leerkrachten één cultureel uitstapje maken met hun klas. Ook hierbij streeft de school ernaar om het uitstapje aan te laten sluiten op het thema in Leskracht. Daarnaast gaat De Kraanvolgel de komende drie jaar werken met Muziekimpuls, waardoor ook muziek volledig geïntegreerd wordt binnen de visie van de school.
De Kraanvogel werkt op het gebied van kunst en cultuur samen met Collage Almere, het centrum voor kunst- en cultuuronderwijs in Almere. Er is een ICC’er ( interne cultuur coördinator) aangesteld, die verantwoordelijk is voor de samenwerking met Collage. Ook zorgt de ICC’er voor de organisatie van de workshops en excursies.
Tips
- Wees open over het gebruik van nieuwe werkwijzen, ook als je er zelf nog onzeker over bent. Op De Kraanvogel zijn leerkrachten heel eerlijk geweest tegen de leerlingen: “Jullie weten niet precies wat dit gaat worden en ik ook niet. Maar we gaan er samen voor en gaan ervan leren door het gewoon te doen.”
- Neem ouders mee in de veranderingen die je als school doormaakt. De Kraanvogel werkt aan actief ouderschap door ouders mee te nemen in de vernieuwing en hen bijvoorbeeld uit te nodigen tijdens schooltijd het proces te volgen. De school blijft zo veel mogelijk uitleggen en is open over de werkwijze.
- Wees je ervan bewust dat niet iedereen even enthousiast zal zijn over het doorvoeren van een grote cultuurverandering. Niet iedereen kan daar in meegaan. Het kan dus zijn je afscheid moet nemen van sommige leerkrachten.
- Ga gewoon aan de slag, ook als er weerstand is. Veel problemen lossen zich vanzelf op. Neem na verloop van tijd wel de tijd om kritisch terug te kijken en te reflecteren op het proces. Neem leerpunten ter harte.
- Toon lef en werk samen aan de toekomst van je school. Dat kan alleen als er ook daadwerkelijk overleg plaats vindt door alle geledingen van de school in een open en transparante cultuur.
