Handreikingen

21 december 2023

Handreiking kijkwijzers taalgericht vakonderwijs

Inzet van taalgericht vakonderwijs stimuleert dat leerlingen gemotiveerder vakinhouden leren en tegelijk hun taalvaardigheid verbeteren. Leraren kunnen dit faciliteren en ondersteunen door bewust aandacht te hebben voor leren met taalsteun, leren in interactie en leren in context. Deze drie pijlers van taalgericht vakonderwijs zijn geconcretiseerd aan de hand van drie kijkwijzers en een quickscan waarin de voornaamste elementen van de kijkwijzers zijn opgenomen. In de handreiking geven we informatie over de opzet en het gebruik van dit instrumentarium.

Taaldenkfuncties in leerdoelen

Leerdoelen geven zicht op waar leerlingen naartoe werken en waar ze staan ten opzichte van die gewenste situatie.

Aan een leerdoel kun je dan zien welke taal-denkactiviteit een leerling uitvoert. Dit is mogelijk door het doel te formuleren met specifieke werkwoorden, namelijk handelingswerkwoorden die waarneembaar (leer)gedrag uitdrukken. Denk bijvoorbeeld aan ‘beschrijven’ of ‘benoemen’. Gebruik maken van zulke talige handelingswerkwoorden maakt het leren of geleerde zichtbaar. In deze handreiking laten we zien hoe je als leraar leerdoelen met talige handelingswerkwoorden kunt (her)formuleren.

Handreiking Primaire bronnen bij geschiedenis

Geschiedenis is een talig vak en stelt hoge eisen aan de taalvaardigheid van leerlingen. Juist de taalvaardigheid van Nederlandse leerlingen is de afgelopen jaren een groot punt van zorg.

Aandacht voor taal in het geschiedenisonderwijs helpt leerlingen bij het omgaan met primaire bronnen en historisch redeneren.
Hoe je dat kunt doen, lees je in de Handreiking Primaire bronnen bij geschiedenis. De handreiking baseert zich op de principes van taalgericht vakonderwijs en biedt handvatten om leerlingen te ondersteunen bij het lezen van en het schrijven en in gesprek gaan over primaire bronnen.

De drie bijbehorende lessenseries zijn voorbeeldmatig en kant-en-klaar te gebruiken.