Drie leervoorwaardelijke vaardigheden nader bekeken

Sociaal handelen

Gepast omgaan met mensen en sociale situaties en je communicatie en handelen hierop afstemmen, ook wel aangeduid met sociale en communicatieve vaardigheden. Voorbeelden: kunnen luisteren naar anderen, met anderen rekening houden, zich in anderen verplaatsen, waken tegen vooroordelen, iets voor anderen willen betekenen, je eigen gedachten duidelijk verwoorden, een gesprek op gang houden, constructief reageren, letten op non-verbaal gedrag en gevoeligheden.

Samenwerken

Constructief en met oog voor jezelf en anderen deelnemen aan leer- en werkprocessen met een gemeenschappelijk doel. Voorbeelden: afspraken maken en nakomen, rollen en taken verdelen, overleggen en onderhandelen, voortbouwen op de inbreng van anderen, geven en ontvangen van hulp, mede verantwoordelijkheid nemen voor het proces en het bereiken van het gezamenlijke doel, constructief omgaan met individuele verschillen, en stilstaan bij en evalueren van de samenwerking.
Een specifieke vorm van samenwerken is samenwerken gericht op het doel om samen te leren: samenwerkend leren, ook wel coöperatief leren genoemd.

Leervaardigheden

Inzicht hebben in je eigen kennis en denken en manieren van leren, redeneren en probleemoplossen, daarover kunnen nadenken en jezelf daarin kunnen sturen. Deze kennis en vaardigheden worden vaak aangeduid met de begrippen metacognitie, reflectie en zelfregulatie. Hierbij is door ons het accent gelegd op de metacognitieve vaardigheden plannen, volgen, evalueren en bijstellen van de eigen manier van werken aan leertaken en andere opdrachten. Leerlingen kunnen leren om tijdens het werken aan een taak of opdracht op gepaste momenten deze vaardigheden in te zetten.

Ben je benieuwd naar het onderscheid tussen executieve functies en metacognitieve vaardigheden? Lees dan Wat zijn executieve functies en wat zijn ze niet? (pdf, 149 kB)