Onderzoeken en ontwerpen - Leerlijn Ontwerpen

9 oktober 2019

Ontwerpen-afb

​​De leerling kent de stappen die horen bij de ontwerpcyclus en kan deze toepassen bij het oplossen van een probleem of het realiseren van een behoefte in de vorm van een product of dienst

Confronteren met vraag of probleem

Een probleem afbakenen tot een ontwerpvraag en daarbij ontwerpeisen formuleren

Kenmerken van het kind:

(fase 1 - aanvankelijk)

  • signaleert opvallende kenmerken met alle zintuigen
  • stelt open vragen
  • formuleert de ontwerpvraag meer in termen van directe oplossingen

(fase 2 - vervolgens)

  • signaleert concrete kwesties meer bewust en met meer oog voor detail
  • stelt meer gerichter vragen

(fase 3 - en verder)

  • signaleert concrete en abstracte kwesties bewust en met oog voor relevante aspecten
  • stelt specifieke vragen en vraagt door
  • definieert de ontwerpvraag in detail
  • formuleert ontwerpeisen waarbij met relevante aspecten rekening wordt gehouden

Verkennen en oplossingen bedenken

Voor de ontwerpvraag verschillende oplossingen zoeken, uitwerken en beoordelen en op basis van de eisen komen tot een best passende oplossing

Kenmerken van het kind:

(fase 1 - aanvankelijk)

  • exploreert meer associatief en vanuit fantasie
  • komt met een antwoord als oplossing op de ontwerpvraag

(fase 2 - vervolgens)

  • exploreert vanuit een bewuste observatie en meer doelgericht
  • komt tot minimaal twee mogelijke oplossingen en kiest de beste uit
  • kan ten minste één reden aangeven voor de gekozen oplossing

(fase 3 - en verder)

  • exploreert doelgericht met oog voor detail
  • genereert meerdere mogelijke oplossingen met in inachtneming van de ontwerpeisen
  • weegt verschillende oplossingen tegen elkaar af en maakt een keuze voor de best passende
  • kan de gekozen oplossing verantwoorden

Ontwerp schetsen, materiaal en gereedschap verzamelen

De ontwerpoplossing uitwerken in een schets en een (bouw-)tekening en geschikte materialen en gereedschap verzamelen

Kenmerken van het kind:

(fase 1 - aanvankelijk)

  • tekent de ontwerpoplossing met veel fantasie

(fase 2 - vervolgens)

  • tekent de ontwerpoplossing met duidelijk aangegeven details
  • verzamelt mogelijke materialen om het ontwerp uit te voeren

(fase 3 - en verder)

  • tekent de ontwerpoplossing gedetailleerd en op schaal
  • laat in het ontwerp duidelijk de oplossingen voor de gestelde eisen terugkomen
  • verzamelt passende materialen om het ontwerp uit te voeren

Ontwerp realiseren

Het ontwerp planmatig en gestructureerd uitwerken en een model of prototype maken

Kenmerken van het kind:

(fase 1 - aanvankelijk)

  • maakt een product met fantasiedetails
  • versiert het product naar eigen inzicht

(fase 2 - vervolgens)

  • maakt een product waarin de eisen in duidelijke kenmerken tot uiting komen
  • maakt gebruik van verschillende passende technieken om (onderdelen van) het product te realiseren

(fase 3 - en verder)

  • werkt het product op schaal uit en hanteert relevante rekenwiskundige en technische principes
  • controleert of de oplossingen voor de ontwerpeisen terugkomen in het gerealiseerde product

Testen en bijstellen

Het model of prototype testen en evalueren en verbeterpunten voorstellen en/of doorvoeren

Kenmerken van het kind:

(fase 1 - aanvankelijk)

  • gebruikt het product in spel

(fase 2 - vervolgens)

  • probeert uit of het product naar behoren werkt en maakt waar nodig eenvoudige aanpassingen

(fase 3 - en verder)

  • test het product en realiseert verbeteringen voor problemen die in de test naar voren komen om zo het product te optimaliseren

Product presenteren

De werking van de oplossing toelichten en het proces er naar toe verwoorden in een verslag

Kenmerken van het kind:

(fase 1 - aanvankelijk)

  • vertelt wat hij heeft gemaakt, waarvoor het dient en hoe het werkt

(fase 2 - vervolgens)

  • geeft in een verhaal met tekeningen weer wat het product is, waarvoor het dient en hoe het werkt
  • presenteert het verhaal op een begrijpelijke wijze aan anderen

(fase 3 - en verder)

  • maakt een verslag van de ontwerpervaringen
  • licht in een presentatie het resultaat en de ontwerpervaringen toe

Verdiepen en verbreden

N.a.v. het ontwerpproces en het product de ontwerpvraag en de oplossing verbreden en verdiepen naar andere contexten en vervolgvragen

Kenmerken van het kind:

(fase 1 - aanvankelijk)

  • bekijkt en bespreekt samen een echt apparaat voor het ontwerpprobleem (indien beschikbaar)

(fase 2 - vervolgens)

  • formuleert een ontwerpvraag als vervolg op het ontwikkelde product

(fase 3 - en verder)

  • verwoordt wat er mogelijk beter kan aan de ontwerpaanpak en het product
  • maakt een nieuw ontwerp en houdt daarbij rekening met mogelijk aanvullende eisen en nieuwe gebruikssituaties
  • vertelt over vergelijkbare situaties met soortgelijke oplossingen