Toelatingstest
Op vier op de tien scholen vindt een selectie plaats onder de leerlingen die zich hebben aangemeld voor deelname aan de sportklas. In de meeste gevallen gebeurt dat in de vorm van een toelatingstest. Op deze scholen wordt gemiddeld 15% van de leerlingen afgewezen.
Op acht van de tien scholen kunnen leerlingen in leerjaar 2 en op drie kwart van de scholen kunnen leerlingen in leerjaar 3 alsnog instromen in de sportklas.
Selectiecriteria
Op bijna alle scholen met een toelatingstest wordt geselecteerd op houding en inzet (zie figuur 1). Op negen van de tien scholen wordt op bewegingsvaardigheden geselecteerd. Op vier van de tien scholen wordt op motivatie geselecteerd, bijvoorbeeld aan de hand van een intakegesprek of schriftelijke toelatingsbrief of vragenlijst. Een derde van de scholen betrekt het advies van de docent LO over de leerling. Op één van de zes scholen zijn regelvaardigheden een selectiecriterium. Heel soms wordt het advies van de groepsleerkracht van de basisschool meegenomen als selectiecriterium. Heel soms is het testmoment meer bedoeld voor de leerlingen om de sfeer te proeven en leggen zij de definitieve keuze om aan de sportklas deel te nemen bij de leerling neer.
Figuur 1. Selectiecriteria voor deelname aan de sportklassen op scholen die selecteren (meerdere criteria mogelijk).
Beoordelen
Een kwart van de docenten geeft geen beoordeling aan leerlingen die de sportklaslessen volgen (zie figuur 2). Een aantal van deze docenten geeft wel aan dat bepaalde aspecten worden geobserveerd met de leerlingen nabesproken, een vorm van beoordelen om te leren.
Net als bij de doelstellingen geldt ook voor het beoordelen dat veel aspecten door docenten belangrijk worden gevonden. Twee derde van de docenten die een beoordeling geven, geeft een beoordeling voor inzet en actieve deelname. Bewegingsvaardigheid en sociaal gedrag wordt door zo'n 60% van de docenten beoordeeld. Regelende rollen zoals organisator, instructeur, scheidsrechter, coach en ontwerper worden op bijna de helft van de scholen beoordeeld. Kennis en inzicht in bewegingssituaties en zelfkennis en reflectie telt op een derde van de scholen mee. Op vier van de tien scholen telt de aanwezigheid mee en op drie van de tien scholen het gebruik van correcte sportkleding. Ten slotte wordt op een kwart van de scholen de fitheid in de vorm van kracht, lenigheid, snelheid en/of uithoudingsvermogen beoordeeld. Twee docenten geeft aan dat leerlingen een (s)portfolio bijhouden.
Toetsing in het vak LO blijft lastig en al helemaal met zoveel belangrijke aspecten. Tijdens een resonansbijeenkomst met sportklasdocenten twijfelde een aantal deelnemers of het beoordelen bij sportklassen in de vorm van een rapportcijfer en in het bijzonder voor bewegingsvaardigheden wel zinvol is. Sportklasleerlingen zijn over het algemeen autonoom gemotiveerd om te leren. Conclusie was dat sportklassen een kweekvijver is voor het leren toepassen van 'highlevel formatief assessment, waarin het beoordelen wordt gekenmerkt door: informele, in vertrouwen en eerlijke interacties; zowel voor, tijdens als na afloop; flexibel en niet gepland; samen met leraar en leerlingen onderling; intrinsieke motivatie om te leren; en waardering van inzet.
Figuur 2. Beoordelen bij sportklassen.
