Voor alle leerlingen in de tweede fase is het vak culturele kunstzinnige vorming verplicht. Daarnaast hebben leerlingen in de bovenbouw van havo en vwo de mogelijkheid om een kunstvak als examenvak te kiezen. Echter, welke kunstvakken zet de school hiervoor op de lessentabel? Op welke manier kunen school en leerling deze vakken inhoudelijk vormgeven?
Ga direct naar:
A. De bijdrage van de kunstvakken aan persoonsvorming, maatschappelijke vorming en kennisontwikkeling
B. Wat moet en wat mag: over kunstvakken en wettelijke kaders
C. De praktijk: kunstvakken op school
A. De bijdrage van de kunstvakken aan persoonsvorming, maatschappelijke vorming en kennisontwikkeling
Er zijn leerlingen die een kunstvak als examenvak kiezen ter voorbereiding op (de toelating bij) een verwante vervolgopleiding. Naast de kwalificerende functie levert onderwijs in kunst en cultuur ook een bijdrage aan persoonsvorming en maatschappelijke vorming. Meer informatie op deze pagina.
B. Wat moet en wat mag: over kunstvakken en wettelijke kaders
Voor alle leerlingen in de tweede fase is het vak culturele kunstzinnige vorming (CKV) verplicht. Dit wordt afgesloten met een schoolexamen. Dit schoolvak gaat over kunst in de brede zin van het woord; over kunst van nu en over onderwerpen van vroeger, nu en in de toekomst. Het doel van CKV is dat leerlingen kunst actief meemaken. Het examenprogramma is vernieuwd.
Het nieuwe examenprogramma CKV in de tweede fase
Met ingang van schooljaar 2017-2018 moeten alle scholen in de klassen 4 van havo en vwo gaan werken met het nieuwe examenprogramma. Het nieuwe examenprogramma geeft scholen meer ruimte voor een eigen invulling. Het verplichte aantal culturele activiteiten komt te vervallen. Een belangrijke vernieuwing in het examenprogramma is de becijfering van het vak. CKV wordt voortaan afgesloten met een cijfer dat deel uit maakt van het combinatiecijfer. Het examencijfer zal voor havo voor het eerst worden toegekend in examenjaar 2019 en voor vwo in 2020. Het aantal studielasturen voor CKV omvat voor havo 120 en voor vwo 160.
Handreiking CKV
Bij het nieuwe examenprogramma is een digitale handreiking gemaakt. In die handreiking staat onder andere informatie over de inhoud en inrichting van het schoolexamen CKV, voorbeelduitwerkingen en links naar relevante documentatie en sites.
Kunstvakken als profielkeuzevak
Binnen het profiel cultuur & maatschappij kunnen kunstvakken als profielkeuzevak gekozen worden. De school bepaalt zelf welke kunstvakken hiertoe op de lessentabel worden gezet en kan kiezen uit de zogenoemde oude stijl kunstvakken en nieuwe stijl kunstvakken.
Oude stijl kunstvakken: muziek en tehatex (tekenen, handvaardigheid en textiel).
Nieuwe stijl kunstvakken: kunst (algemeen) in combinatie met kunst (beeldende vormgeving), kunst (dans), kunst (drama) en kunst (muziek).
Bij de oude stijl kunstvakken ligt het accent op vaktheorie en praktijk van één kunstdiscipline. Nieuwe stijl bestaat uit de combinatie van een multidisciplinaire vaktheoretische benadering (Kunst algemeen) en een praktijkdeel van één discipline: kunst (beeldende vormgeving), kunst (dans), kunst (drama) of kunst (muziek). Ga naar de examenprogramma's.
C. De praktijk: kunstvakken op school
In het onderwijs ligt de focus op de eindtermen zoals die geformuleerd zijn in de examenprogramma's. Leraren werken toe naar het examen. In beide varianten (oude en nieuwe stijl) proberen leraren daarbij zoveel mogelijk tijd te besteden aan produceren, musiceren, acteren of dansen.
Los van de accenten in de verschillende examenprogramma's zit het verschil tussen oude en nieuwe stijl ook in de uitvoering van de programma's. Deze is gekoppeld aan de studielasturen (SLU's) die er voor dit vak staan. Voor de oude stijl programma's is voor havo 320 SLU en voor vwo 480 SLU beschikbaar. De studielasturen voor de nieuwe stijl kunstvakken zijn gelijk aan die van de oude stijl. Alleen worden de uren verdeeld over de theorie (100 voor havo en 200 voor vwo) en de praktijk (220 voor havo en 280 voor vwo).
Hoe die verhouding in de praktijk ligt is soms ook afhankelijk van het aantal uur dat de schoolleiding daarvoor beschikbaar stelt. Het kan zijn dat er op de ene school meer uur gereserveerd is voor praktijk (muziek maken, spelen etc.) dan op de andere school.
