Jet en Jan vliegen eruit

29 oktober 2024

Lesvoorbeeld, cultureel erfgoed, groep 5/6

Voor leerlingen van deze leeftijd is 'heel vroeger' nog abstract. Ze kunnen zich moeilijk voorstellen hoe voeger het dagelijkse leven in hun eigen omgeving er nu concreet uitzag. Verhalen van anderen maken de beleving van een plek al iets concreter. Tegelijkertijd hebben de leerlingen eigen herinneringen aan een (historische) plek uit hun omgeving. In deze opdracht gaan de leerlingen verschillende herinneringen aan een historische plek in Vreeswijk verzamelen, tekenen en verwerken in een fotocollage.

Op basis hiervan krijgen de leerlingen de volgende opdracht:

Bewerk een zelfgemaakte foto van een historische plek in Vreeswijk tot een fotocollage. In deze fotobewerking laat je verschillende 'herinneringen' zien: uit het verre verleden, vanuit een persoon uit een vorige generatie en vanuit je eigen herinnering. Met je fotocollage laat je zien dat er op die plek in Vreeswijk heel veel herinneringen 'liggen' uit verschillende tijden en van meerdere generaties. Je laat door je werk zien dat deze plek ook van jou is: je bent door je herinnering (mede)eigenaar van deze plek.

Onderstaande fragmenten geven een beeld van de verschillende fasen van het creatieve proces tijdens deze opdracht.
Het totale lesvoorbeeld (incl. competenties, leerdoelen en beoordelingscriteria) vindt u hiernaast in de pdf.

Oriënteren

Oriënteren, een klassengesprek

De leerkracht start met een introductieles over kijken. Hij vertelt over hoe hij naar de wereld kijkt en dat hij daarbij altijd een combinatie maakt met zijn eigen verleden en gedachten. Verschillende plekken in Vreeswijk herinneren hem aan de tijd dat hij er eerder was. Hij vraagt aan de leerlingen of zij dat ook hebben. Hij vertelt dat hij pentekeningen maakt van plekken in Vreeswijk en laat op het digibord een aantal voorbeelden van zijn werk zien. Hij vraagt of er herinneringen bij hen opkomen bij het zien van de pentekeningen.
Vervolgens wordt de opdracht uitgelegd.

Onderzoeken

Onderzoeken, verzamelen

De leerlingen lopen met de leerkracht en ouders door de oude kern van Vreeswijk. Ieder groepje heeft een fotocamera en 2 sheets: een sheet met de pentekening van de plek erop en een sheet met een historische foto van de plek. Op hun eigen plek vergelijken zij het verleden met het heden door middel van de foto's op de sheets. Ze maken ieder drie foto's van de plek vanuit verschillende standpunten. Bij deze wandeling wordt ook de kennis ingezet die de leerlingen hebben opgedaan bij het historisch centrum vanuit het project Jet & Jan.
Terug in de groep wordt er gereflecteerd op de wandeling door middel van werk van kunstenaars. Centrale vraag hierbij is: hoe verbeelden kunstenaars een herinnering? De leerkracht vertelt bij zijn pentekeningen welke herinnering er in het werk verwerkt is en hij laat werken zien van kunstenaars die herinneringen hebben verbeeld.
Vervolgens gaan de leerlingen oefenen met het fotobewerkingsprogramma.

Uitvoeren

​Uitvoeren, uitwerken

De leerlingen gaan nu hun plannen volgens een bepaalde werkvolgorde uitvoeren en daarbij maken ze gebruik van hun kennis en inzicht in het gebruik van materialen, technieken en gereedschappen