formatief evalueren

In Peil.Engels (2019) werden leerlingen tijdens het spreken geobserveerd met een observatieleidraad. Hoe zet je zelf zo iets in op een manier dat jouw leerlingen met zinvolle feedback verder kunnen? En hoe ga je hier de volgende les weer mee verder? Je hebt het dan over formatief evalueren.

Wat is formatief evalueren?

Met formatief evalueren krijg je als leerkracht samen met je leerlingen inzicht in het leerproces. Dit inzicht gebruik je om je volgende lessen nog beter aan te laten sluiten bij de leerbehoeften van je leerlingen. Formatief evalueren bestaat uit een cyclus van vijf fasen. We lichten deze toe met de spreekopdracht Who am I.

Fase 1

Verwachtingen verhelderen

De leerkracht en de leerlingen weten aan welke leerdoelen en succescriteria ze werken: Wat leren de leerlingen en waaraan kun je dat zien?

Voorbeeld

Leerdoel gespreksvaardigheid ERK-niveau A1 -Kan vragen beantwoorden en stellen over zichzelf en over anderen, waar zij wonen, wie zij kennen, wat zij bezitten. (Taalprofielen (2015, p. 56)

Mogelijke succescriteria:

• Ik spreek zoveel mogelijk Engels.
• Ik gebruik Engelse woorden om te beschrijven hoe iemand eruit ziet.
• …

Tip: Bedenk samen met je leerlingen succescriteria

Fase 2 en 3

Reacties van leerlingen verzamelen, analyseren en interpreteren

Leerlingen voeren activiteiten uit die de leerkracht inzicht geven in het leerproces. In welke mate hebben de leerlingen de leerdoelen bereikt? Wat gaat goed en wat kan beter? Zijn er succescriteria die extra aandacht nodig hebben?

Voorbeeld

De leerlingen voeren in tweetallen de opdracht Who am I uit.

De leerkracht loopt rond en gebruikt de observatieleidraad om in kaart te brengen hoe (een deel van) de leerlingen werken aan de succescriteria.

De leerlingen gebruiken de observatieleidraad om in kaart te brengen hoe andere duo’s de opdracht uitvoeren.

Fase 4

Praten met  je leerlingen over de resultaten

De leerkracht geeft feedback aan de leerlingen met behulp van de leerdoelen, succescriteria en het werk dat de leerlingen hebben laten zien. De leerlingen krijgen inzicht in wat goed gaat en wat beter kan.

Voorbeeld

Gebruik de leerdoelen, de succescriteria en de observatieleidraad om de leerlingen inzicht te geven in hoe zij de opdracht hebben uitgevoerd.

• Ik zie dat jullie het grootste deel van de opdracht al in het Engels doen, heel goed.
• Je schakelt vaak terug naar het Nederlands als je wilt vragen hoe iemand eruit ziet. We gaan nog een keer extra oefenen met het beschrijven van personen.
• …

Tips: Neem ook de informatie uit de door leerlingen ingevulde observatie leidraden mee of laat leerlingen met elkaar over de uitvoering van de opdracht spreken

Fase 5

Vervolgacties ondernemen: onderwijs en 'leren' aanpassen

Wat hebben de leerlingen in de les laten zien? Wat hebben ze nodig voor de volgende stap?

Voorbeeld

Bedenk passende vervolgacties op basis van wat de leerlingen hebben laten zien. Bijvoorbeeld:

• Extra aandacht besteden aan het gebruik van strategieën.
• Extra aandacht besteden aan de woorden die je nodig hebt om iemand te beschrijven.
• Verder gaan met een spreekopdracht waarin een ander thema centraal staat.
• …

Observatieleidraad