Denk- en werkwijzen bij fysische geografie
4 november 2024
Onderstaande beschrijving geeft een karakterisering van het vak Fysische Geografie met de daarbij behorende werkwijzen (dikgedrukt) en denkwijzen (cursief).
Fysische geografie is het vakgebied dat zich bezighoudt met de het systeem aarde als object van studie en de daar voorkomende processen en structuren op verschillende ruimtelijke- en tijdsschalen bestudeert.
- Fysische geografie bestudeert processen, patronen en vormen aan het aardoppervlakte. Nauw verwant aan fysische geografie is aardwetenwetenschappen. Deze wetenschapsdiscipline heeft een breder onderzoeksterrein en onderzoekt bijvoorbeeld ook de binnenkant van de aarde en de ontstaansgeschiedenis van de aarde.
- De aarde als systeem en de interactie tussen deelsystemen inclusief biotische factoren en de mens komen terug in verschillende specialisaties zoals hydrologie, natuurrampen, geomorfologie, landdegradatie maar ook klimaatverandering in het verleden, heden en toekomst.
Fysische geografie bestudeert de interactie tussen mens en aarde
- Fysische geografie en aardwetenschappen zijn vakgebieden met een integrale kijk naar de aarde, dat wil zeggen, er wordt geprobeerd om breed te kijken naar het voorkomen van verschijnselen maar waar nodig in detail te onderzoeken wat processen of verschijnselen betekenen op verschillende ruimtelijke schalen.
- De gevolgen van bewust of onbewust menselijk handelen is onderwerp van studie. Het geeft inzicht in de werking van (deel)systemen en hoe deze zijn te beïnvloeden. Daarnaast beïnvloeden deelsystemen elkaar, de complexe relaties tussen deelsystemen begrijpen we steeds beter maar nog niet altijd de gevolgen bij veranderingen in deelsystemen op andere deelsystemen, al of niet door de mens veroorzaakt.
- Fysische geografie en aardwetenschappen spelen in toenemende mate een belangrijke rol in discussies over veranderingen die plaatsvinden aan het aardoppervlakte en in de atmosfeer. Op basis van wetenschappelijke inzichten wordt de rol van de mens in het systeem aarde belicht.
Verschillende werk- en denkwijzen komen terug binnen de fysische geografie.
- Vanuit de geografie zijn meerdere denkwijzen te benoemen, prominent aanwezig zijn het denken op verschillende ruimtelijke schaalniveaus en het vergelijken van gebieden (in tijd en ruimte) waarbij ook gekeken wordt naar andere planeten in het zonnestelsel.
- Veel voorkomende bètatechnieken als data-analyse, schaalexperimenten, modelleren, veldwerk/veldobservaties observatietechnieken (remote sensing) worden gebruik om hypotheses te toetsen en onderzoeken te doen.
Fysische geografie is interdisciplinair.
- Fysische geografie kent een breed onderzoeksveld zowel binnen het vak als in combinatie met andere wetenschappelijke disciplines, hier een kleine selectie van voorbeelden.
- Building with nature / kust- en riviersystemen zoals delta's; reactieve van natuurlijke systemen op menselijke verstoringen (bv. Estuaria) en meer natuurlijke beheersmaatregelen.
- Interdisciplinair onderzoek tussen fysische geografie, archeologie en biologie waarbij de landschappen en handelsroutes in de Middeleeuwen worden gereconstrueerd. Integratie van bestaande gegevens in andere disciplines.
- Natuurlijke draagkracht, transitie naar groene economie (aardwarmte, gasopslag, fysische condities voor groene energie etc.)/ energiebronnen
- Klimaatadaptie en mitigatie > onderzoek naar Water (geohydrologie; waterbalans Himalaya etc.)
- Landdegradatie en Voedselvoorziening; verwoestijning/verzilting
- Geologie: bijzondere mineralen (telefoons)
- Fysische geografie maakt gebruik van de scheikundige en natuurkundige analyse-methoden evenals van wiskundige rekenmodellen (bv. bij interpretatie klimaatmodellen) om tot betrouwbare conclusies te komen.