Waar komen we de denkwijze tegen?


In het dagelijks leven:

Per kilo water die je verdampt bij het koken, komt er ook een kilo waterdamp vrij. Een machine die raketbrandstof uit zeewater maakt zal ergens (veel) energie vandaan moeten halen. De koolstof die een boom nodig heeft om het hout voor zijn stam te maken komt uit de (CO2 in de) lucht; als dat hout verbrand wordt komt de koolstof weer vrij. Het water uit de frisse zomerbui is verdampt uit zeeën en meren en zal ook weer terugstromen naar zeeën en meren.

Materie en energie zijn behouden. De totale hoeveelheid energie en materie in een systeem kan alleen toenemen als er van buiten iets wordt toegevoegd: een organisme kan alleen groeien als het bouwstoffen binnenkrijgt door te eten; een accu kan alleen worden opgeladen als hij elektrische energie binnenkrijgt via de snoer.

Op school:

Bij de verschillende vakken wordt de nadruk gelegd op andere kringlopen, behoudswetten of transportverschijnselen. Bij natuur- en scheikunde en technologie ligt de nadruk op behoudswetten en omzettingen. Bij scheikunde is behoud van materie, specifiek atoomsoorten, een zeer belangrijk principe dat verklaart welke en hoeveel stoffen er kunnen ontstaan bij een reactie. Bij natuurkunde is juist behoud van energie en het omzetten van energie van de ene in de andere vorm een zeer belangrijk principe dat bijvoorbeeld elektriciteit en beweging aan elkaar verbindt. Ook bij technologie spelen omzettingen van energie een grote rol; belangrijk is daarbij rendement, dat aangeeft hoeveel van de energie bij de omzetting nuttig wordt gebruikt. In biologie en aardrijkskunde wordt meer gekeken naar transport en kringlopen. Bij aardrijkskunde wordt met name gekeken naar de grote kringlopen: de water- en koolstofkringloop en de verschillende processen, zoals regen, die daar onderdeel van zijn. Bij biologie wordt ingezoomd op het transport van materie en energie van omgeving naar organisme, van het ene organisme naar het andere en van het organisme terug naar de omgeving. Energie is hierbij vaak vervat in materie in de vorm van voedsel.