Hoe kan het leren worden bevorderd?


Voorbeelden van vragen

  • Hoe groot, veel, vaak is X? [X = grootheid]
  • Wat is een geschikte eenheid om de grootte in uit te drukken?
  • Hoe kun je de grootheid meten?
  • Hoe verhoudt de werkelijke grootte zich tot de afbeelding?
  • Kun je uit de afbeelding de ware grootte bepalen?
  • Kun je de verschillende gegevens in rangorde zetten op een geschikte schaal?
  • Wat is het voordeel van een logaritmische schaal?
  • Uit welke grootheden is de verhoudingsgrootheid Y samengesteld?
  • Wat is het verschil tussen de eigenschappen op micro- en macroschaal?
  • Wat zijn de gevolgen voor oppervlak en volume wanneer iets in lengte, breedte en hoogte 2x zo groot/klein wordt?
  • Wat zijn de voordelen van oppervlakte vergroting/verkleining.

Activiteiten

Gevoel voor schaal

  • Geef aan met welke factor de eenheden kilogram, gram, milligram, microgram, nanogram, en liter, milliliter en microliter verschillen steeds van elkaar verschillen. 
(R)

Meest geschikte eenheid

  • Onderzoek wat de afstand is tussen je thuis en school. In welke eenheid kun je die afstand het best kunnen uitdrukken? Zou je die eenheid ook gebruiken om weer te geven hoe lang je bent, of de afstand van de aarde tot de zon? (T)
  • Berekeningen doen aan verdunningsreeks van een oplossing van een stof in water.

Berekening doen met verschillende grootheden

  • Hoe lang doe je over de afstand van huis naar school? Als je de tijd die je voor die afstand nodig hebt de hele week meet op je horloge, is de tijd die je meet dan elke keer hetzelfde? Hoe bereken je je snelheid over de afstand huis-school. (T)

Rangschikken naar grootte

  • Rangschik op een schaal van machten van 10: een atoom, een mens, een mitochondrion, een cel, de slurf van een olifant, een speldeknop, de diameter van de aarde (R)

Verschillende eenheden met elkaar vergelijken

  • Licht van de zon doet er ruim 8 minuten over om de aarde te bereiken, ofwel om 150 miljoen kilometer te overbruggen. Geluid plant zich voort in lucht met een snelheid van ongeveer 350 m/s. Bereken wat sneller gaat, licht of geluid? (I)

Gegevens verzamelen en organiseren; grootheden met elkaar vergelijken

  • Verzamel gegevens over de chemische reactie van een stuk kalksteen en azijnzuur en meet de hoeveelheid gasbelletjes die ontstaan tijdens de reactie over verschillende tijden. Zet de waardes uit in een grafiek en bereken de reactiesnelheid over een bepaalde tijd. Herhaal de reactie maar bij een hogere temperatuur en ook met fijner verdeeld kalksteen poeder. (T)

Rekenen over verschillende schaalgroottes heen

  • Observeren van en meten aan massa's van reactanten en producten van een (ontledings)reactie (macroscopisch, zichtbaar) en het berekenen van de reactie coëfficiënten van de bijbehorende reactievergelijking (microscopisch, moleculair). (T)
  • Realiseren dat de continentale drift van de landmassa's Europa en Amerika maar 1,3 cm per jaar bedraagt, maar in de miljoenen jaren dat die drift gaande is toch heeft geleid tot de Atlantische Oceaan. (I)