We are easily seduced into believing that learning is better when it is easier, but research shows the opposite: when the mind has to work, learning sticks better".
Gary Lynch, University of California
De informatie op deze pagina's kan docenten van verschillende vakken helpen bij het bedenken en uitvoeren van modelleeronderwijs. Deze handreiking is oorspronkelijk ontwikkeld voor het vak natuurkunde door een werkgroep van het Steunpunt Natuurkunde Amsterdam (zie de ‘Verantwoording handreiking modelleren natuurkunde’), maar is zo aangepast dat ze voor meerdere vakken bruikbaar is. Specifiek voor economie zijn ook voorbeelden toegevoegd.
Docenten van verschillende vakken bedoelen niet altijd hetzelfde met het woord modelleren, en dit kan tot veel spraakverwarring leiden. Toch delen al deze begrippen van modelleren veel met elkaar. Op de pagina wat is modelleren lichten we dit nader toe en introduceren we de definitie van modelleren toe die we hier gebruiken. Belangrijk om te noemen is dat dit in ieder geval zowel de cognitieve component van model-denken als de praktische vaardigheid van computer-modelleren omvat. Modelleren met de computer is in deze visie een concrete toepassingsvorm van het modelmatig benaderen van problemen.
Aanleiding voor de ontwikkeling van de oorspronkelijke handreiking modelleren voor natuurkunde was de invoering van nieuwe eindexamenprogramma’s voor de natuurwetenschappen en wiskunde. In deze examenprogramma’s is modelleren nu expliciet benoemd als essentiële vaardigheid voor de natuurvakken en wiskunde. Daarmee is modelleren een serieus onderdeel geworden van het eindexamen, zowel CE als SE. Ook in de schoolexamens van NLT en Wiskunde D neemt modelleren een relatief belangrijke plaats in.
Verantwoording handreiking natuurkunde
Deze aanvulling op de handreiking schoolexamen natuurkunde havo/vwo1 wil docenten informeren over de exameneisen2,3 t.a.v. modelleren met suggesties en didactische adviezen voor de inrichting van een samenhangend modelleercurriculum.4,5 Een leidraad daarbij vormen de beschouwingen van Piet Lijnse6,7 en de inzichten verkregen in het onderzoek van Onne van Buuren, beschreven in het proefschrift 'Development of a Modelling Learning Path'8 en in een artikel met Koos Kortland in het Handboek natuurkundedidactiek.9
In de handreiking zijn een aantal voorbeelden opgenomen van dynamische modellen bij domeinen van de examenprogramma’s havo en vwo natuurkunde met bijbehorende bestanden voor de Coach 7 modelleeromgeving.10
Voor meer informatie over de doelstellingen en de totstandkoming van deze handreiking, zie André Heck, Peter Uylings en Chris van Weert (2018).11
1. J. Paus, Handreiking schoolexamen natuurkunde havo/vwo, SLO (2012)
2. Syllabus centraal examen 2018, natuurkunde havo, CvTE (2016)
3. Syllabus centraal examen 2018, natuurkunde vwo, CvTE (2016)
4. Nieuwe Natuurkunde, Commissie vernieuwing natuurkundeonderwijs havo/vwo (2010)
5. E. Savelsbergh e.a., Modelleren en computermodellen in de β-vakken, Freudenthal Instituut (2008)
6. P.L. Lijnse, Modellen van/voor leren modelleren, Tijdschrift voor Didactiek der β-wetenschappen (2008)
7. P.L. Lijnse, Omzien in verwarring, Utrecht: Freudenthal Insituut (2014)
8. O. van Buuren, Development of a Modelling Learning Path, proefschrift UvA (2014)
9. O. van Buuren & K. Kortland in: Handboek natuurkundedidactiek; red: K. Kortland, A. Mooldijk & H. Poorthuis, Epsilon Uitgaven, Amsterdam (2017)
10. CMA-Science
11. A. Heck, P Uylings, C. van Weert, A guide on models and modelling, bijdrage Girep conferentie 2018
