Speciale doelgroep

Twee specifieke doelgroepen lichten we toe, inclusief voorbeeldmatig leeractiviteiten: hoogbegaafden en examenkandidaten.

Hoogbegaafden

Voor veel van de hoogbegaafde leerlingen voorziet de vakinzichtkaart in een behoefte. De vakinzichtkaart maakt het namelijk mogelijk om het vak te overzien. Dit helpt leerlingen om te begrijpen hoe elke opdracht die ze maken of alle kennis die ze leren, past binnen het grotere geheel van het vak.

Deze leerlingen hebben het nodig om de onderliggende complexe concepten en principes aangereikt te krijgen. Dit kan al als de leerling voor het eerst met het vak in aanraking komt. Ze willen contexten vergelijken, verbanden begrijpen, overeenkomsten en verschillen vinden, problemen oplossen en iets creëren.

De vakinzichtkaart helpt hoogbegaafde leerlingen en hun leraren om voor hen uitdagende leeractiviteiten vorm te geven, zoals het zoeken naar oplossingen voor complexere vraagstukken binnen het vakgebied.

Geef feedback die hen in staat stelt om de diepte, het aanpassingsvermogen en de flexibiliteit van hun leren in de toekomst te verbeteren

Leeractiviteiten

Aanhoudende, op onderzoek gebaseerde leerervaringen die realistische problemen aanpakken, bieden leerlingen de mogelijkheden die ze nodig hebben om hun kennis en vaardigheden flexibel toe te passen en uit te breiden. Van hoogbegaafde leerlingen kan worden verwacht dat ze meer abstracte en verfijnde verbindingen en toepassingen vinden, dan hun klasgenoten.

Bijvoorbeeld:

• Vraag ze een nieuw organisme te bedenken, inclusief de leefomgeving en ga erover in gesprek op basis van de vragen in de buitenste ring.
• Met de leefgewoontes van nu vraagt ons lichaam om een extra orgaan. Vertel waar het orgaan zich bevindt en hoe het werkt op meerdere organisatieniveaus.

Examenkandidaten

Bereid je leerlingen met onderstaande leeractiviteiten voor op het examen met de vakinzichtkaart. Voor het havo- en vwo-examen helpt de systeemmatrix hierbij. Voor het vmbo-examen dat dateert uit 1999, is de vakinzichtkaart als voorbereiding op het examen minder van toepassing.

Leeractiviteit 1

Maak een willekeurige vraag met de binnenste drie ringen en beantwoord ze samen. Gebruik hiervoor bijvoorbeeld - zelfgemaakte - dobbelstenen met de inhouden uit de drie ringen.

Leeractiviteit 2

Laat leerlingen vragen uit oude examens naar de vakinzichtkaart herleiden. Bekijk samen welke kennis uit de vakinzichtkaart nodig is. Vraag vervolgens aan tweetallen leerlingen om een vraag te maken die past bij dezelfde context.