De meeste leraren zullen de leesontwikkeling van hun kinderen volgen via leesvaardigheidstoetsen uit het leerlingvolgsysteem of uit methodes. Deze toetsen zijn summatief: je beoordeelt wat de leerling bereikt heeft aan het eind van een programmaonderdeel of bepaalde leerstof.
Als je meer informatie wilt over hoe je leerlingen verder kunt helpen kun je beter gebruiken maken van formatieve manieren van evalueren. Bij formatief toetsen ligt de focus meer op het geven van feedback en verbeteringen, een waardevolle manier van volgen in leesonderwijs (Damhuis, 2015 (pdf, 927 kB)). Om het leerproces van leerlingen in kaart te brengen kun je als leraar kind- of leergesprekken voeren.
Leesgesprekken zijn een uitgewerkte vorm van zo'n leergesprek. Het zijn gesprekken over lezen die je als leraar (of andere gespreksleider) voert met individuele leerlingen of met groepjes leerlingen. Zowel leerling als leraar krijgen zo informatie om te bepalen welke vervolgactie nodig is om de leerling nieuwe doelen in zijn of haar leesontwikkeling te laten bereiken. Daarbij kan het gaan om de leeromgeving (andere boeken, rustige plekjes, tijdstippen), uitdagende vragen/opdrachten of een andere rol als leraar. Leerlingen krijgen dus zelf zicht op hun persoonlijke leesontwikkeling en hoe deze ontwikkeling verbeterd kan worden. Leesgesprekken zijn daarmee een waardevolle aanvulling op bestaande toetsen.
website Leesgesprekken
SLO heeft (in samenwerking met basisschool De Gielguorde en Stichting Taalvorming) zo'n 90 leesgesprekken met leerlingen uit groep 1 tot en met 8 opgenomen: met sterke en zwakke lezers, met leerlingen die het Nederlands als eerste taal en als tweede taal hebben, met jongens en meisjes, individueel en in groepjes.
De gesprekken die binnen dit project verzameld zijn, zijn ontsloten via de website leesgesprekkenen worden per twee groepen (groep 1/2, 3/4, 5/6, 7/8) gepresenteerd. Verder biedt de website informatie voor iedereen die zelf aan de slag wil met leesgesprekken in het onderwijs: van mogelijke vragensets tot organisatievormen.
