In geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs staat de tekst centraal. Het doel van GLS is het vergroten van de tekstvaardigheid (geletterdheid) van leerlingen. Alle activiteiten in de onderwijsleercyclus zijn daarop gericht. Aan elke tekst zijn verschillende aspecten te onderscheiden:
Onderwerp van de tekst
Waar gaat de tekst over? Is het onderwerp voor de leerlingen bekend, herkenbaar of nieuw? Is de uitwerking actueel of van belang voor een bepaald vak?
Doel van de tekst, ofwel het genre
Welk sociaal doel beoogt de tekst? Gaat het om een vertelling, verhaal, verslag, beschrijving verklaring, procedure, betoog, beschouwing of respons? Ofwel: welk genre wordt door de tekst tot uitdrukking gebracht?
Context waarin de tekst gebruikt wordt
Van welke context is er sprake? Gaat het bijvoorbeeld om een radiospotje, een advertentie op een billboard langs de snelweg, om een e-mail waarin je klaagt over de kwaliteit van een gekocht artikel, om een instructie in een schoolboek, om een verslag van een voetbalwedstrijd in de plaatselijke krant?
Taalmiddelen van de tekst (register)
De taalmiddelen worden afgestemd op het onderwerp, het doel en de context van een tekst, ofwel we kiezen een bijpassend register. Hierbij kan het gaan om het specifieke woordgebruik van een vak, om de specifieke taalmiddelen van een bepaald genre, of om het taalgebruik dat kenmerkend is voor een bepaalde context.
Dit overzicht laat zien dat er aan teksten - ook als ze kort en eenvoudig zijn- heel wat valt te ontdekken en te leren. En dat kan niet allemaal in één keer. Bij het onderwijs in tekstvaardigheid is het dan ook verstandig focus aan te brengen: op welk aspect van een tekst wil je de nadruk leggen? Bij elk lees-schrijf-les is een complete tekst weliswaar het uitgangspunt, maar stellen we een beperkt aantal taalmiddelen (woorden en zinnen) centraal, waarmee het onderwerp, het doel en de context van een tekst tot uiting worden gebracht.