Genredidactiek staat voor een onderwijsaanpak waarin leerlingen systematisch vertrouwd gemaakt worden met de communicatieve en conceptuele werking van teksten. Het gaat daarbij om alle teksten die in het onderwijs een rol spelen, dus zowel leesteksten bij Nederlands als leerteksten in andere schoolvakken. Het uiteindelijk doel is dat leerlingen zelfstandig alle onderwijsrelevante teksttypen kunnen lezen en schrijven.
Om de enorme variatie in teksten binnen het onderwijs hanteerbaar te houden, maakt de genredidactiek gebruik van een beperkt aantal teksttypen of 'genres'. Een genre kan worden omschreven als een doelgericht, gefaseerd en sociaal proces:
- doelgericht: we gebruiken een genre om iets gedaan te krijgen;
- gefaseerd: er is een aantal stadia nodig om het doel te bereiken;
- sociaal: genres 'doen' we met anderen.
Bijvoorbeeld: een in het dagelijks leven veel voorkomende tekstvorm is de gebruiksaanwijzing. Het sociale doel van de schrijver van zo'n tekst is de lezer te instrueren hoe hij iets moet doen. Daarbij formuleert hij eerst het doel van een handeling (bijv. een kast in elkaar zetten), vervolgens benoemt hij de benodigde materialen en ten slotte beschrijft hij stap voor stap hoe de lezer te werk moet gaan.
Naast de gebruiksaanwijzing zijn er nog andere tekstvormen die instrueren hoe te handelen, zoals recepten voor maaltijden of routebeschrijvingen. Tekstvormen met een overeenkomstig doel en opbouw duiden we aan met één overkoepelende genrenaam, in dit geval 'Procedure'.
Genredidactiek is in het Australische onderwijs ontwikkeld. een Nederlandse inleiding in deze aanpak is te vinden in Genres in schoolvakken; taalgerichte didactiek in het voortgezet onderwijs. Daarin worden negen onderwijsrelevante genres onderscheiden: Vertelling, Verhaal, Verslag, Beschrijving, Verklaring, Procedure, Betoog, Beschouwing en Respons. Van elk van die genres worden voorbeelden gepresenteerd uit verschillende schoolvakken.
geselecteerde documenten
De volgende documenten helpen je verder op weg rond dit thema:
- Iedereen kan leren schrijven. Schrijfplezier en schrijfvaardigheid in het basisonderwijs
Iedereen kan leren schrijven behandelt de volgende kernvragen: hoe leren kinderen in het basisonderwijs teksten schrijven, hoe goed moeten ze daarin worden en hoe kunnen leerkrachten hen daarbij ondersteunen?
- Writing with peer response using genre knowledge. A classroom intervention study
Dit proefschrift is relevant voor iedereen die zich – direct of indirect – bezighoudt met schrijfonderwijs aan leerlingen van tien tot vijftien jaar (groep 8 primair onderwijs, onderbouw vo).
- Genres in de schoolvakken. Verslag van de Landelijke werkconferentie Platform Taalgericht Vakonderwijs
Dit verslag van de landelijke werkconferentie Genres in schoolvakken (2011) van het Platform Taalgericht Vakonderwijs is bedoeld voor docenten Nederlands in het voortgezet onderwijs en iedereen in het onderwijs.
