Woordenschat en techniek
In groep 7/8 hebben leerlingen over het algemeen een vlotte en accurate woordherkenning verworven. Er is alleen nog aandacht voor als het nodig is. In de hogere groepen is er sprake van steeds minder verband tussen de technische leesvaardigheid en de vaardigheid in begrijpend lezen.
Net als in de vorige groepen wordt de woordenschat van leerlingen uitgebreid met alledaagse taal en schooltaal door een rijke leeromgeving. Leerlingen ontwikkelen een woordenschat door teksten te lezen en door erover te denken en te praten. Leerlingen leren net als in groep 5/6 woordbetekenissen af te leiden uit de context of uit een (bekend) woorddeel en ze leren naslagwerken gebruiken om betekenissen op te zoeken. Verder leren ze steeds beter letterlijk en figuurlijk taalgebruik doorzien.
In de leesgesprekken kun je letten op wat leerlingen zeggen over:
- het woordbegrip – dat wellicht het lezen in de weg staat?
- over het woordgebruik in het boek?
- iets over technische aspecten van het lezen? (verklanken, dyslexie)
In Leerstoflijnen Lezen beschreven lees je in paragraaf 3.4.3 meer over het begrijpen en interpreteren van leerlingen in groep 7-8 (pp 157).
De gespreksleider vraagt in dit fragment de leerlingen of ze - als ze aan het lezen zijn - alles kunnen begrijpen. Mahir antwoordt dat sommige woorden wel moeilijk zijn, maar dat hij die dan, als hij thuis aan het lezen is, in Google opzoekt via de tablet of de computer. De gespreksleider vraagt of Haifa dat ook zo doet. Zij antwoordt: "Ik ga dan verder lezen of teruglezen".
Dit fragment toont kort dat de leerlingen zich bewust zijn van moeilijke woorden in de tekst en benoemen ze elk een eigen strategie om daar mee om te gaan.
Onderwijsbehoefte
Mahir antwoordt dat hij moeilijke woorden opzoekt in Google. In gesprek deze leerling zou je met hem kunnen praten over manieren waarop je woordbetekenissen kunt achterhalen. Grijpt hij meteen naar Google of probeert hij eerst zelf de betekenis te achterhalen? En is Google altijd de beste oplossing om snel een woordbetekenis te achterhalen?
Het meisje antwoordt bijna automatisch 'ik ga dan verder lezen of teruglezen' – een strategie die haar waarschijnlijk in de klas is aangereikt. Uit het gesprek is niet op te maken of ze baat heeft bij deze strategie. In gesprek met deze leerling zou je dat verder kunnen verkennen.