Taal in de vakken

13 juni 2024

Taal is niet weg te denken uit het basisonderwijs. Bij alle vakken geeft taal toegang tot vakinhoud en maakt taal gesprekken over leerstof mogelijk: we gebruiken taal immers om (samen) na te denken en te leren. Bovendien heeft elk vak een eigen taal: een rekenles vraagt om andere woorden en formuleringen dan een W&T-les (wetenschap & techniek). Maar ook de gebruikte genres verschillen: in een W&T-les doen leerlingen vaak verslag van een proef, terwijl in de geschiedenisles betogende teksten vaker centraal zullen staan.

Omdat taal zo'n belangrijke rol speelt, is samenhang tussen taal en de vakken wenselijk. Taalgericht lesgeven bevordert de vakinhoudelijke ontwikkeling en draagt bij aan het ontwikkelen van schoolse taalvaardigheid. Werken aan taal kan dus niet beperkt blijven tot de taallessen: ook in de andere po-vakken is dit van belang. Deze manier van lesgeven staat in het voortgezet onderwijs bekend onder de naam taalgericht vakonderwijs.

Meer samenhang creëren tussen taal en de vakken kan op verschillende manieren. We beschrijven hier drie varianten:

A. Taalgericht lesgeven in de zaakvakken
Taal mag geen struikelblok vormen om tot begrip van zaakvakken te komen. Aandacht voor taal zou leerlingen juist moeten ondersteunen bij het leren van de zaakvakken.

B. Integreren van taal- en zaakvakonderwijs in thema's en projecten
Steeds meer scholen kiezen er voor om wereldoriënterende thema's te verbinden aan het taalonderwijs. In een thema of project werken leerlingen gedurende langere tijd aan een 'levensecht' vraagstuk, waarbij ze zowel werken aan taaldoelen als aan doelen uit andere vakken.

C. Taalgerichte rekenlessen geven
Een domein als verhoudingen vraagt om een heel andere taalvaardigheid dan bijvoorbeeld het domein meten & meetkunde. Welke taal staat precies centraal in een rekenles? Hoe kan een leerkracht 'door een taalbril' een rekenles voorbereiden? En welke talige ondersteuning is nodig tijdens de interactie met leerlingen? Op verschillende scholen zijn leerkrachten met deze vragen aan de slag gegaan.

contactpersoon

Joanneke Prenger 270

zie ook

Vanuit wereldoriëntatie en kunstzinnige oriëntatie ook werken aan taal en/of rekenen

toon meer