Taaldomeinen in samenhang
Hier vind je informatie over samenhang binnen het taalonderwijs op de basisschool door taaldomeinen expliciet met elkaar te verbinden. Om dit te verhelderen ontwikkelden we samen met Leraar 24 dit filmpje:
We onderscheiden dus drie manieren waarop je taaldomeinen met elkaar kunt verbinden.
- Door dezelfde focus van instructie te kiezen in de taaldomeinen
Bijvoorbeeld: je focust op de structuur van een tekst bij zowel het lezen als het schrijven van teksten. - Door betekenisvolle relaties te leggen tussen taaldomeinen
Een betekenisvolle relatie tussen taaldomeinen leg je door kennis uit het ene domein in te zetten in het andere domein. Bijvoorbeeld: de betekenis van woorden gebruik je om die woorden goed te leren spellen. Daarmee maak je de woordenschatles betekenisvol voor de spellingsles. - Door taaltaken in het ene domein te laten voorbereiden in het andere domein
De voorbereiding in het ene taaldomein heb je nodig of kun je gebruiken voor het andere taaldomein: je laat leerlingen eerst teksten lezen over een onderwerp om hun voorkennis te activeren voordat je ze laat schrijven over dat onderwerp. Het lezen is dan een voorbereiding op het schrijven.
Daarnaast kun je de hele dag alert zijn, zodat je incidenteel kunt wijzen op samenhang. De hele lesdag door kun je werken aan meer samenhang, als je je bewust bent van de mogelijkheden. Ook als je bezig bent met een groepsgesprek rond de kruistochten bij geschiedenis, kun je leerlingen wijzen op de woordleerstrategieën (woordenschat) of op gespreksregels (mondelinge taalvaardigheid).
Hoe kun je zelf werken aan samenhang tussen de taaldomeinen?
Op deze site vind je informatie hoe je in je eigen lessen aan samenhang kunt werken:
- Informatie over het zelf ontwerpen van lessen volgens de drie manieren
- Informatie over het aanpassen van je methodelessen
- Een voorbeeld van een lessenserie uit het project 'Leren schrijven met peer response' waarin lessenseries voor schrijfonderwijs zijn ontwikkeld waarin de samenhang met lezen en gesprekken voeren expliciet is gemaakt.
Deze website biedt daarnaast de volgende informatie:
- Een praktijkvoorbeeld waarin een leerkracht vertelt over hoe zij in haar lessen lezen en schrijven met elkaar probeert te verbinden;
- Een bronnenlijst met publicaties over de praktijk van en onderzoek naar taaldomeinen in samenhang;
Andere vormen van samenhang
In het taalonderwijs vind je ook andere vormen van samenhang. Je kunt ook samenhang creëren door thematisch te werken binnen het vak, door verbinding te leggen tussen het taalonderwijs en de andere vakken, door taalonderwijs te verbinden met buitenschools leren of door verbinding te leggen tussen leerjaren in doorlopende leerlijnen. Deze site biedt echter alleen informatie over hoe je samenhang kunt aanbrengen door de taaldomeinen vakinhoudelijk met elkaar te verbinden.
