Het curriculum Nederlands
In de wet zijn vastgelegd:
Alle wettelijk voorgeschreven kerndoelen en eindtermen per vak en leergebied op de verschillende niveaus worden gezamenlijk gepresenteerd op de website :
Kerndoelen
Voor het huidige taalcurriculum zijn de karakteristieken van de leergebieden in het primair en voortgezet onderwijs beschreven. Een karakteristiek is een inleiding op de kerndoelen. Het beschrijft op hoofdlijnen, in algemene bewoordingen het doel en de functie van het leergebied en de relaties tussen leergebieden, gaat in op de kennis en vaardigheden en doet suggesties voor de organisatie.
- De karakteristiek bij de kerndoelen Nederlands po begint met het beschrijven van het belang van de kwalificerende en sociale functie van taal, waarna ook de maatschappelijke functie ervan en een positieve attitude worden genoemd. De karakteristiek besluit met het verschil in karakter tussen Nederlands als eerste en als tweede taal.
- De karakteristiek bij de kerndoelen Nederlands onderbouw vo (pdf, 1 MB) legt de nadruk op het vergroten van de taalvaardigheid van leerlingen, waarbij toenemende complexiteit en mate van beheersing centraal staan. De tien kerndoelen zijn "vooral gericht op de communicatieve functie van taal en kennen een belangrijke plaats toe aan strategische vaardigheden" (p.7).
- Kerndoelen taal speciaal onderwijs: Sinds 1 augustus 2009 gelden er ook in het speciaal onderwijs richtlijnen voor wat leerlingen aan het eind van hun schooltijd moeten kennen en kunnen. Deze ‘kerndoelen’ gelden voor alle leerlingen in het speciaal onderwijs.
Meer informatie
- Beeker, A., Den Braber, N., Ekens, T., Hoeven, M. van der, Ravesloot, C., Schmidt, V., Spek, W. & Trimbos, B. (2012). Advies tussendoelen kernvakken onderbouw vo (pdf, 4.3 MB). Enschede: SLO.
Het gaat om de tussendoelen voor de kernvakken onderbouw vo, die SLO in opdracht van het Ministerie van OCW voor de kernvakken Nederlands, Engels en wiskunde/rekenen heeft ontwikkeld. De publicatie beschrijft welke doelen leerlingen aan het eind van respectievelijk 2 vmbo en 3 havo/vwo voor de verschillende domeinen van het referentiekader moeten beheersen.
Referentiekader Taal
Sinds augustus 2010 is het referentiekader taal (en rekenen) wettelijk van kracht. Binnen het referentiekader zijn vier referentieniveaus omschreven en het is daarmee van toepassing op po, vo en mbo.
Het referentiekader taal is ingevoerd om de aansluiting tussen de sectoren te verbeteren en het taalvaardigheidsniveau te verhogen. Het geeft voor de sleutelmomenten in de onderwijsloopbaan een beschrijving van het fundamentele en het streefniveau van taalvaardigheid van leerlingen. Het beoogd curriculum voor het schoolvak Nederlands is hiermee eenduidig omschreven; het biedt houvast wat betreft de doelen en gewenste opbrengsten in alle sectoren van het onderwijs en zorgt daarmee voor een doorlopende leerlijn. De examenprogramma's maakten voor Nederlands geen verschil tussen havo en vwo waardoor het aanbrengen van dat niveauverschil werd overgelaten aan methodemakers en leraren. Dankzij het onderscheid tussen de niveaus 3F en 4F heeft het aanbrengen van dat niveauverschil voor havo (3F) en vwo (4F) nu ook een wettelijke basis.
Meer informatie
- Taal en rekenen: informatie over de referentieniveaus
Op deze website vind je alle informatie over het referentiekader taal, inclusief uitwerkingen, voorbeelden, omgaan met toetsing, zorgleerlingen en scholing. - Leerstoflijnen taaldomeinen po
Om een goed aanbod in het taalonderwijs te kunnen bieden, moeten basisscholen een beeld hebben van de referentieniveaus 1F en 2F. Op deze website vind je informatie per taaldomein en concrete uitwerkingen langs welke weg de eindniveaus 1F en 2F te bereiken zijn. Hoe is de opbouw van de leerstof voor de verschillende domeinen over de groepen 1 tot en met 8? - Kijkwijzers Taal (pdf, 2 MB)
Omdat de teksten van het referentiekader taal niet altijd even makkelijk te lezen waren zijn ze per domein uiteen gerafeld en opnieuw geordend. Zo ontstonden Kijkwijzers die kunnen worden ingezet bij het inschalen van opdrachten en het beoordelen van leerlingprestaties.
Exameneisen
Bij de examenprogramma's en syllabi voor het vmbo, havo en vwo is geen karakteristiek of rationale beschreven. Zie hiervoor www.examenblad.nl.
Meer informatie
- Handreiking schoolexamen Nederlands vmbo
Op deze website staat informatie over achtergrond, inhoud en voorbeelduitwerkingen met betrekking tot het examenprogramma Nederlands vmbo. De informatie op deze website is bedoeld als handreiking voor leraren Nederlands. Alle uitwerkingen van het examenprogramma zijn voorbeeldmatig en illustratief. - Bonset, H., Meestringa, T. & Ravesloot, C. (2012). Handreiking schoolexamens Nederlands havo / vwo. Enschede: SLO.
In deze publicatie staat informatie over achtergrond, inhoud en voorbeelduitwerkingen met betrekking tot het examenprogramma Nederlands havo/vwo. De informatie op deze website is bedoeld als handreiking voor leraren Nederlands. Alle uitwerkingen van het examenprogramma zijn voorbeeldmatig en illustratief.
Leerplan in beeld
De website 'Leerplan in beeld' laat zien welke kennis en vaardigheden bij taal als rode draad door de schoolloopbaan van leerlingen lopen. Leerplan in beeld ondersteunt bij het checken en ontwerpen van een eigen onderwijsprogramma voor leerlingen van 4 tot 18 jaar.