Zoeken - zoekresultaten

Taal is een essentieel leermiddel bij andere vakken. Leerlingen leren immers denken en redeneren door middel van taal. Andersom bieden andere vakken een rijke context voor taalontwikkeling. Leerlingen doen kennis op over vakinhouden door erover te lezen, te praten, te denken en te schrijven. Volop kansen dus om tijdens andere vakken ook gericht te werken aan leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en mondelinge taalvaardigheid. Maar hoe geef je (meertalige) taalsteun aan leerlingen in je eigen vak zodat leerlingen de benodigde school- en vaktaal ontwikkelen? En hoe kun je de rijke context van andere leergebieden en vakken inzetten voor taal-Nederlands? Op deze pagina vind je concrete handvatten.

po

Webinar Samenhang taal en wereldoriëntatie
Anne-Christien Tammes en Femke Ruiter vertellen je in dit webinar over de samenhang tussen zaakvakonderwijs en taal.  Aan de hand van praktijkvoorbeelden leggen zij uit hoe je die samenhang kunt aanbrengen.

Stappenplan: Kansen voor samenhang
Het stappenplan helpt je doelen uit verschillende leergebieden te combineren:

• Wereldoriëntatie & taal/rekenen-wiskunde (pdf, 495 kB)
• Kunstzinnige oriëntatie & taal/rekenen-wiskunde (pdf, 561 kB)

Hieronder vind je twee voorbeeldlessen waarin taal en wereldoriëntatie in samenhang worden aangeboden.

Bacteriën & virussen (groep 7-8)
In deze lessenserie leren leerlingen over virussen en bacteriën. Ze krijgen schrijfinstructie en schrijven op basis van voorbeelden een column over het coronavirus.

• ingevuld stappenplan (pdf, 613 kB)
• lesbeschrijving (pdf, 142 kB)
• de les van Kidsweek in de Klas - Wereld & Taal

Anne Frank (groep 7-8)
In deze lessenserie leren leerlingen over Anne Frank en de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van een stelling schrijven de leerlingen vervolgens een betoog. Vooraf bespreken ze voorbeelden, waardoor het doel en de opbouw van een betoog duidelijk worden. Een checklist met succescriteria helpt ze vervolgens tijdens het schrijven en na afloop bij de evaluatie.

• ingevuld stappenplan (pdf, 611 kB)
• checklist betoog (pdf, 144 kB)
• de les van Kidsweek in de Klas - Wereld & Taal

Artikel Taaldenkgesprekken en wereldoriëntatie
Taaldenkgesprekken zijn bij uitstek geschikt om in te zetten bij de zaakvakken. Tijdens deze gesprekken bouwen leerlingen met elkaar en de leerkracht nieuwe kennis op en ontwikkelen zo hun taalvaardigheid én hun denkvaardigheid. In dit artikel lees je hoe je taaldenkgesprekken organiseert in je klas.

Taalgericht lesgeven in de zaakvakken
Hoe kun je in andere vakken ook oog hebben voor de taalontwikkeling van je leerlingen? Dat kan door ze te activeren, uit te nodigen tot interactie, en ze taalsteun en context te bieden. Op deze pagina vind je artikelen en een video over taalgericht vakonderwijs.

vo

Handreiking en lessenseries Primaire bronnen bij geschiedenis
Aandacht voor taal in het geschiedenisonderwijs helpt leerlingen bij het omgaan met primaire bronnen en historisch redeneren. Hoe je dat kunt doen, lees je in de Handreiking Primaire bronnen bij geschiedenis. De handreiking baseert zich op de principes van taalgericht vakonderwijs en biedt handvatten om leerlingen te ondersteunen bij het lezen van en het schrijven en in gesprek gaan over primaire bronnen. De drie bijbehorende lessenseries zijn voorbeeldmatig en kant-en-klaar te gebruiken.

• Handreiking Primaire bronnen bij geschiedenis
• Lessenserie De Berlijnse Muur
• Lessenserie Persvrijheid in oorlogstijd
• Lessenserie De Holocaust

Lesvoorbeelden en materialen
Wil je met je collega’s aan de slag met de taalvaardigheden in andere vakken? Op deze pagina vind je praktische lessuggesties en een handreiking om te werken aan vaktaal. Ook vind je er een kijkwijzer om te observeren en te analyseren hoe je aandacht besteedt aan taal binnen je vak.

Het is belangrijk om toetsing en leeractiviteiten goed af te stemmen op de leerdoelen.
In je onderwijs ga je uit van leerdoelen. Dat is je vertrekpunt. Je weet wat je leerlingen aan het einde van een schooljaar of periode moeten kennen en kunnen. Op basis daarvan bepaal je je leerdoelen. Vervolgens bedenk je op welke manier je gaat beoordelen of je leerlingen de leerdoelen hebben behaald. En je denkt na over hoe je zicht krijgt op het leerproces van je leerlingen. Tenslotte bepaal je welke activiteiten leerlingen helpen bij het bereiken van de leerdoelen. Dat noemen we constructieve afstemming.

Constructieve afstemming

Het verschil is tussen formatief evalueren
en summatief beoordelen

Hieronder vind je concrete handreikingen voor toetsing.

po

Formatief evalueren in het primair onderwijs

In deze publicatie lees je wat formatief evalueren inhoudt en hoe je het kunt toepassen in je onderwijs. Ook vind je er voorbeelden uit de praktijk.

Inspirerende voorbeelden van formatieve evaluatie

• Het schrijven (pdf, 629 kB)  van een beschouwing bij een kunstwerk voor het project ‘Expositie in de School’ in groep 7;
• Aan de slag met vloeiend lezen (pdf, 531 kB)  in groep 3.

Meer informatie vind je op de themapagina Formatief evalueren in het primair onderwijs.

vo

Formatief evalueren (special)

Een bewaarnummer (pdf, 6.7 MB) vol met kennis over en praktijken van formatief evalueren.

Inspirerende voorbeelden van formatieve evaluatie voor het vmbo

• Een overtuigende boekpitch (pdf, 181 kB) (spreken);
• Spannende verhalen (pdf, 203 kB) (lezen & schrijven);
• Een e-mail (pdf, 98 kB) voor de beroepenmarkt (schrijven)
  e-mail;
• Zelf vragen (pdf, 108 kB) maken bij teksten (lezen).

Meer informatie vind je op de themapagina Formatief evalueren en het vmbo.

Inspirerende voorbeelden van formatieve evaluatie voor havo/vwo

• Een overtuigende boekpitch (pdf, 181 kB)  (spreken);
• Spannende verhalen (pdf, 203 kB) (lezen & schrijven);
• Zelf vragen (pdf, 108 kB)  maken bij een verzameling teksten rondom een thema.

Meer informatie vind je op de themapagina Formatief evalueren en havo/vwo.

Kennisclips over leesonderwijs

Op welke manier kun je grondig leesbegrip van leerlingen toetsen? Joyce Gubbbels van het Expertisecentrum Nederlands legt het uit in deze video. Aan de hand van de bijbehorende reflectievragen kun je met je sectie in gesprek over het toetsen van leesbegrip.

Meer weten over formatief evalueren?

• Bekijk de animatie waarin je in een notendop meer leert over formatief evalueren.
• Kijk op formatiefevalueren.slo.nl.