Zoeken - zoekresultaten
verfijn de resultaten
Aan de slag met twee vormen van samenhang in het taalonderwijs: samenhang binnen het schoolvak Nederlands en samenhang tussen taalonderwijs en de overige vakken.
Basisvaardigheden taal zijn de taalvaardigheden die leerlingen als basis nodig hebben om te functioneren in het (vervolg)onderwijs en de samenleving. Het gaat om lezen, schrijven en mondelinge taalvaardigheid.
Tijdens deze vakbijeenkomst van AlfaGammapartners laat SLO'er Johan van Driel tijdens een workshop zien hoe je samenhang kunt aanbrengen tussen geschiedenis en taal (vooral de vaardigheid schrijven en in het verlengde daarvan ook lezen).
Kerndoel 3
De leerling leert strategieën te gebruiken voor het uitbreiden van zijn woordenschat.
Kerndoel 4
De leerling leert strategieën te gebruiken bij het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven teksten.
Kerndoel 5
De leerling leert in schriftelijke en digitale bronnen informatie te zoeken, te ordenen en te beoordelen op waarde voor hemzelf en anderen.
Kerndoel 6
De leerling leert deel te nemen aan overleg, planning, discussie in een groep.
Kerndoel 7
De leerling leert een mondelinge presentatie te geven.
Kerndoel 8
De leerling leert verhalen, gedichten en informatieve teksten te lezen die aan zijn belangstelling tegemoet komen en zijn belevingswereld uitbreiden.
Een tweede ontwerpprincipe om taaldomeinen met elkaar te verbinden in je taalles is focussen op betekenisvolle relaties tussen die domeinen.
Taal is een essentieel leermiddel bij andere vakken. Leerlingen leren immers denken en redeneren door middel van taal. Andersom bieden andere vakken een rijke context voor taalontwikkeling. Leerlingen doen kennis op over vakinhouden door erover te lezen, te praten, te denken en te schrijven. Volop kansen dus om tijdens andere vakken ook gericht te werken aan leesvaardigheid, schrijfvaardigheid en mondelinge taalvaardigheid. Maar hoe geef je (meertalige) taalsteun aan leerlingen in je eigen vak zodat leerlingen de benodigde school- en vaktaal ontwikkelen? En hoe kun je de rijke context van andere leergebieden en vakken inzetten voor taal-Nederlands? Op deze pagina vind je concrete handvatten.
po
Webinar Samenhang taal en wereldoriëntatie
Anne-Christien Tammes en Femke Ruiter vertellen je in dit webinar over de samenhang tussen zaakvakonderwijs en taal. Aan de hand van praktijkvoorbeelden leggen zij uit hoe je die samenhang kunt aanbrengen.
Stappenplan: Kansen voor samenhang
Het stappenplan helpt je doelen uit verschillende leergebieden te combineren:
- Wereldoriëntatie & taal/rekenen-wiskunde (pdf, 495 kB)
- Kunstzinnige oriëntatie & taal/rekenen-wiskunde (pdf, 561 kB)
Hieronder vind je twee voorbeeldlessen waarin taal en wereldoriëntatie in samenhang worden aangeboden.
Bacteriën & virussen (groep 7-8)
In deze lessenserie leren leerlingen over virussen en bacteriën. Ze krijgen schrijfinstructie en schrijven op basis van voorbeelden een column over het coronavirus.
- ingevuld stappenplan (pdf, 613 kB)
- lesbeschrijving (pdf, 142 kB)
- de les van Kidsweek in de Klas - Wereld & Taal
Anne Frank (groep 7-8)
In deze lessenserie leren leerlingen over Anne Frank en de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van een stelling schrijven de leerlingen vervolgens een betoog. Vooraf bespreken ze voorbeelden, waardoor het doel en de opbouw van een betoog duidelijk worden. Een checklist met succescriteria helpt ze vervolgens tijdens het schrijven en na afloop bij de evaluatie.
- ingevuld stappenplan (pdf, 611 kB)
- checklist betoog (pdf, 144 kB)
- de les van Kidsweek in de Klas - Wereld & Taal
Artikel Taaldenkgesprekken en wereldoriëntatie
Taaldenkgesprekken zijn bij uitstek geschikt om in te zetten bij de zaakvakken. Tijdens deze gesprekken bouwen leerlingen met elkaar en de leerkracht nieuwe kennis op en ontwikkelen zo hun taalvaardigheid én hun denkvaardigheid. In dit artikel lees je hoe je taaldenkgesprekken organiseert in je klas.
Taalgericht lesgeven in de zaakvakken
Hoe kun je in andere vakken ook oog hebben voor de taalontwikkeling van je leerlingen? Dat kan door ze te activeren, uit te nodigen tot interactie, en ze taalsteun en context te bieden. Op deze pagina vind je artikelen en een video over taalgericht vakonderwijs.
vo
Handreiking en lessenseries Primaire bronnen bij geschiedenis
Aandacht voor taal in het geschiedenisonderwijs helpt leerlingen bij het omgaan met primaire bronnen en historisch redeneren. Hoe je dat kunt doen, lees je in de Handreiking Primaire bronnen bij geschiedenis. De handreiking baseert zich op de principes van taalgericht vakonderwijs en biedt handvatten om leerlingen te ondersteunen bij het lezen van en het schrijven en in gesprek gaan over primaire bronnen. De drie bijbehorende lessenseries zijn voorbeeldmatig en kant-en-klaar te gebruiken.
- Handreiking Primaire bronnen bij geschiedenis
- Lessenserie De Berlijnse Muur
- Lessenserie Persvrijheid in oorlogstijd
- Lessenserie De Holocaust
Lesvoorbeelden en materialen
Wil je met je collega’s aan de slag met de taalvaardigheden in andere vakken? Op deze pagina vind je praktische lessuggesties en een handreiking om te werken aan vaktaal. Ook vind je er een kijkwijzer om te observeren en te analyseren hoe je aandacht besteedt aan taal binnen je vak.
Een derde ontwerpprincipe om vakinhoudelijke samenhang in je in je taalles te creeëren, is door taaltaken in het ene domein te laten voorbereiden in het andere domein.
Geïntegreerd lees- en schrijfonderwijs is uiteindelijk gericht op tekstvaardigheid, op het effectief leren hanteren van verschillende genres in verschillende contexten. Voor de didactische vormgeving van dit onderwijs maken we gebruik van een zogeheten onderwijsleercyclus (Burns & Joyce, 1991).