Zoeken

Vakverenigingen hebben een actieve rol bij de actualisatie van examenprogramma’s. Bij de werving en selectie van leden van de vakvernieuwingscommissies, als onderdeel van de advieskring van elk vakgebied en bij de toetsing van de conceptexamenprogramma’s. Omdat er een groot beroep wordt gedaan op de inzet van vakverenigingen stelt het ministerie van OCW een subsidie beschikbaar om dit te kunnen organiseren.

Bij een cluster van vakken is er per vak een kernteam binnen de vakvernieuwingscommissie. Daarnaast is er een vakoverstijgende werkgroep voor de onderwerpen die in de examenprogramma’s van meerdere vakken van dat cluster terugkomen, vakoverstijgende onderdelen en het hanteren van eenduidige omschrijvingen.

De vakvernieuwingscommissies Nederlands en wiskunde havo-vwo verkennen hoe het Referentiekader Taal en Rekenen zich verhoudt tot de conceptexamenprogramma's. De commissies adviseren vervolgens over de functie en bruikbaarheid van het Referentiekader voor de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. De examenprogramma's wiskunde vmbo die in najaar 2022 worden opgeleverd, zullen in deze verkenning worden meegenomen.

Nadat de conceptexamenprogramma’s gevalideerd en in praktijk beproefd zijn, worden handreikingen opgeleverd die scholen gebruiken bij het ontwikkelen van schoolexamens. Scholen zijn zelf verantwoordelijk voor het ontwikkelen van de schoolexamens. Als het vak ook een centraal examen kent, worden daarnaast voorschrijvende syllabi opgeleverd die de doelen specificeren die zijn toegeschreven aan het centraal examen. Deze syllabi dienen als basis voor de uitwerking van de centrale examens. Ook helpt het leraren hun leerlingen goed voor te bereiden op de examens.

Elke vakvernieuwingscommissie heeft maximaal 24 maanden om de nieuwe conceptexamenprogramma’s voor het betreffende vak of cluster van vakken op te leveren. De conceptexamenprogramma’s voor de vakken Nederlands, moderne vreemde talen, wiskunde, natuurwetenschappelijke vakken en maatschappijleer zullen in maart 2024 gereed zijn. Daarna worden deze conceptexamenprogramma’s beproefd op bruikbaarheid en effectiviteit in de praktijk.

Het ministerie van OCW geeft opdracht tot het actualiseren van de examenprogramma’s en heeft de uitgangspunten en kwaliteitscriteria vastgesteld in een werkopdracht aan SLO. Vakvernieuwingscommissies van leraren, vakinhoudelijke experts en curriculumexperts gaan in samenwerking met advieskringen werken aan de volgende tussenproducten:

• Karakteristiek per vak
• Raamwerk van concepteindtermen per vak
• Uitwerking selecties van concepteindtermen per vak
• Uitwerking volledige set concepteindtermen en verdeling (centraal examen en schoolexamen voor vakken met een centraal examen
• Conceptexamenprogramma’s per vak en een toelichtingsdocument met verantwoording van keuzes.

De vakvernieuwingscommissies krijgen bij aanvang een startnotitie. Startnotities per vak beschrijven de probleemanalyse, relevante ontwikkelingen in onderwijsbeleid en -onderzoek, het onderwijsveld en de samenleving in relatie tot het curriculum. De startnotities zijn opgesteld door SLO samen met vakexperts, docenten, vakdidactici en toetsdeskundigen. Na oplevering van de conceptexamenprogramma's zullen de programma's met het veld worden beproefd en op basis van de inzichten daaruit worden geactualiseerd.

In de bovenbouw van het voortgezet onderwijs zijn digitale geletterdheid en burgerschap geen bestaande  vakken. Daarom worden burgerschap en digitale geletterdheid in eerste instantie ondergebracht bij de verschillende vakgebieden. De vakvernieuwingscommissies krijgen hier gerichte werkinstructies voor aangeboden, zodat het totaal dekkend is voor de inhouden van deze nieuwe leergebieden. Zie Startnotitie digitale geletterdheid en Startnotitie burgerschap. Ook zal er vakspecifieke expertise beschikbaar worden gesteld, zodat de inhouden geborgd zijn binnen het landelijke curriculum.

De actualisatie voor de vakken Nederlands, moderne vreemde talen (Engels, Duits, Frans, Spaans), wiskunde havo en vwo, natuurwetenschappelijke vakken en maatschappijleer is in voorjaar 2022 gestart. Omwille van de samenhang met Nederlands en de moderne vreemde talen, is in januari 2023 ook de actualisatie van Fries, klassieke talen en de moderne vreemde talen Arabisch, Chinees, Italiaans, Russisch en Turks gestart.

In opdracht van het ministerie worden vanaf schooljaar 2023-2024 voorbereidingen getroffen om ook de examenprogramma’s van andere vakken geactualiseerd. Besluitvorming daarover moet nog plaatsvinden.

De actualisatie van examenprogramma’s start met de vakken met de hoogste prioriteit; de examenprogramma’s die het meest verouderd zijn. Deze vakken zijn urgent bevonden door onder andere vakverenigingen, vervolgonderwijs en de Tweede Kamer. Zie voor meer informatie de brief van de minister van basis- en voortgezet onderwijs met de formele opdracht aan SLO.

De actualisatie van de examenprogramma’s start met de vakken met de hoogste prioriteit. Dit zijn: Nederlands, moderne vreemde talen (Engels, Duits, Frans, Spaans), wiskunde havo en vwo, natuurwetenschappelijke vakken en maatschappijleer.

Omwille van de samenhang met Nederlands en de moderne vreemde talen, is in januari 2023 ook de actualisatie van Fries, klassieke talen en de moderne vreemde talen Arabisch, Chinees, Italiaans, Russisch en Turks gestart.