Zoeken

Deze handreiking laat zien hoe invulling gegeven kan worden aan de SE-onderdelen van het examenprogramma aardrijkskunde havo en vwo, dat sinds 2007 geldt. Per augustus 2017 is het examenprogramma enigszins gewijzigd. Bij domein D is voor havo het ontwikkelingsland Indonesië vervangen door Brazilië. Voor vwo is het gebied Zuidoost-Azië vervangen door Zuid-Amerika. Deze wijziging is de belangrijkste reden voor deze nieuwe handreiking voor het schoolexamen, die voor een groot deel gebaseerd is op de handreiking die in 2007 verscheen. De handreiking bevat suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen, die een niet-voorschrijvend karakter dragen.

In het schooljaar 2013/2014 zijn de nieuwe examenprogramma's voor biologie, natuur- en scheikunde ingevoerd. Daaraan voorafgaand zijn in een nulmeting de oude en de nieuwe examenprogramma's vergeleken. De voorliggende tussenmeting uit 2014 heeft plaatsgevonden onder docenten die inmiddels een jaar ervaring hadden met de nieuwe programma's in 4havo en 4vwo. Waar mogelijk zijn de resultaten uit deze tussenmeting vergeleken met die uit de nulmeting. Naast gesignaleerde verschillen tussen oude en nieuwe examenprogramma's en verschillen tussen de drie vakken onderling komt aan bod hoe leerlingen de vernieuwde vakken ervaren. Een conclusie en discussie sluiten het rapport af.

Het eindexamenprogramma moderne vreemde talen (MVT) voor havo en vwo bevat examendomeinen voor de taalvaardigheden lezen, luisteren, gesprekken voeren / spreken en schrijven. Alle vaardigheden dienen te worden opgenomen in de lesprogramma's en te worden getoetst als onderdeel van het eindexamen. Daarbij krijgt leesvaardigheid de zwaarste weging, doordat deze vaardigheid in het centraal examen wordt getoetst en daarmee vijftig procent van het eindcijfer bepaalt. De overige vaardigheden worden in het schoolexamen getoetst. Het toetsen van de schoolexamenonderdelen gebeurt onder verantwoordelijkheid van de vaksectie, die toetsvorm en -inhoud en weging zelf kan bepalen. Voor gespreksvaardigheid resulteert dit in een grote variatie aan keuzes. Mede daarom zijn er geen landelijke gegevens bekend over hoe leerlingen daadwerkelijk voor deze vaardigheid presteren. De indruk bestaat echter dat de productieve vaardigheden, vooral de mondelinge, vaak weinig aandacht krijgen. Om hier meer inzicht in te krijgen is in de zomer van 2013 onderzoek gedaan naar doelstellingen en toetsing van gespreksvaardigheid Engels, Duits en Frans in het havo en vwo. Dit rapport beschrijft de onderzoeksopzet en de resultaten van de digitale enquête. Het sluit af met de conclusies die uit de resultaten van de enquête kunnen worden getrokken.

In dit rapport wordt een advies voor een nieuw examenprogramma voor het keuzevak informatica in de bovenbouw havo en vwo gepresenteerd. Het advies schenkt zowel aandacht aan de inhoud als aan de invoering van het examenprogramma. Er worden aanbevelingen gedaan voor acties op de korte termijn, maar ook maatregelen om de continuïteit van het vernieuwde schoolvak informatica te garanderen komen aan de orde.

Sinds 2015 worden de handreikingen voor het schoolexamen zowel op papier als in de vorm van een website aangeboden. De digitale omgeving biedt de mogelijkheid om de informatie sneller te actualiseren en/of aan te vullen. Ook deze handreiking is opgebouwd volgens het nieuwe concept en bestaat uit twee onderdelen: dit basisdocument en de meer uitgebreide website. Deze handreiking voor Chinese Taal en Cultuur – Variant lang bevat uitwerkingen van alle eindtermen van het eindexamenprogramma. De handreikingen SE bevatten suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen en hebben een niet voorschrijvend karakter.

Sinds 2015 worden de handreikingen voor het schoolexamen zowel op papier als in de vorm van een website aangeboden. De digitale omgeving biedt de mogelijkheid om de informatie sneller te actualiseren en/of aan te vullen. Ook deze handreiking is opgebouwd volgens het nieuwe concept en bestaat uit twee onderdelen: dit basisdocument en de meer uitgebreide website. Deze handreiking voor Chinese Taal en Cultuur – Variant lang bevat uitwerkingen van alle eindtermen van het eindexamenprogramma. De handreikingen se bevatten suggesties en adviezen voor de inrichting van het schoolexamen en hebben een niet voorschrijvend karakter.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In 2015 heeft zo'n vragenlijstonderzoek plaatsgevonden onder leerlingen. Het doel van de vragenlijst was een beeld te krijgen van de opvattingen van examenleerlingen havo/vwo over het (nut van het) vak geschiedenis en hun epistemologische opvattingen. Dit rapport bespreekt de uitkomsten van de vragenlijst op hoofdlijnen. Een losse bijlage presenteert de uitgebreide resultaten per thema, uitgesplitst naar havo- en vwo-leerlingen, naar goede, minder goede en zwakke leerlingen en naar jongens en meisjes. Ook wordt gekeken of leerlingen van wie een of beide ouders niet in Nederland zijn geboren tot andere oordelen komen dan de overige leerlingen.

In 2014 (op beperkte schaal) en in 2015 (voor het eerst op alle scholen) werd het nieuwe centraal examen geschiedenis voor havo en vwo afgenomen. Dit rapport is een samenvatting van een onderzoek onder docenten en leerlingen naar de implementatie van dit nieuwe examen. De opbrengsten van dit onderzoek kunnen worden gebruikt om na te gaan of er behoefte is aan klein of groot onderhoud van het examenprogramma en wat de aard daarvan zou moeten zijn.

Met ingang van 2015 wordt gewerkt met een nieuw centraal examen geschiedenis voor havo en vwo. In de aanloop naar dat nieuwe examen is geëxperimenteerd met het nieuwe examenprogramma. Ervaringen die daarmee sinds 2009 zijn opgedaan zijn verzameld door het bevragen van zowel leraren als leerlingen. In september 2015 is een vragenlijst uitgezet onder docenten. Daarin is gevraagd naar hun ervaringen met het centrale examen en of de examenresultaten voor hen aanleiding zijn om de voorbereiding van het examen anders aan te pakken.