Zoeken

SLO heeft, op initiatief van de Ververs Foundation, een systematische toekomstgerichte verkenning van de wenselijke inhouden van het reken- en wiskundeonderwijs uitgevoerd. De studie is toegespitst op het onderwijs aan leerlingen van 4 tot 14/15 jaar, dat wil zeggen het basisonderwijs en de eerste fase van het voortgezet onderwijs. De vraag die in dit rapport centraal staat is wat relevante, toekomstgerichte reken- en wiskundedoelen zijn voor leerlingen in het funderend onderwijs. Welke reken- en wiskundebagage moeten leerlingen in deze fase verwerven, als bijdrage aan de voorbereiding op hun toekomstige beroep en op hun rol als burger in een informatiesamenleving?

De resultaten van PISA in de periode 2003-2009 laten een dalende lijn zien - zowel absoluut (gemiddelde scores) als relatief (positie op de internationale ranglijst) - in prestaties van Nederlandse leerlingen voor wiskunde en deels ook voor leesvaardigheid en natuurwetenschappen. Naar aanleiding hiervan heeft de directie Voortgezet Onderwijs van OCW SLO gevraagd een analyse van de PISA-uitkomsten uit te voeren waarin deze daling vanuit leerplankundig perspectief verklaard wordt. Bij deze analyse is als kapstok gehanteerd de indeling in leerplankundige verschijningsvormen: beoogd, uitgevoerd en bereikt curriculum. Met name ging het daarbij om de vraag hoe dat wat gevraagd en getoetst wordt bij PISA zich verhoudt tot de kerndoelen, de meest gebruikte methoden en de lespraktijk op basis van die methoden. Daarbij is niet alleen gekeken naar de onderbouw van het voortgezet onderwijs, maar naar de hele fase van het funderend onderwijs (4 - 15) en daarnaast ook naar de tweede fase.

Doel van de trendanalyse voor bewegingsonderwijs en sport is het in kaart brengen van de belangrijkste trends en opmerkelijke ontwikkelingen binnen dit leergebied in alle sectoren van het onderwijs. Daarbij past SLO een zogenaamde BUG-systematiek toe, dit betekent dat het curriculum wordt geanalyseerd volgens de driedeling Beoogd, Uitgevoerd en Gerealiseerd. Richtinggevende vragen daarbij zijn: welke patronen en opvallende discrepanties tussen beoogd-uitgevoerd-gerealiseerd zijn zichtbaar? Welke ruimte hebben, ervaren en nemen scholen en leraren bij de vormgeving van hun onderwijs? Wat moet, mag en kan? Waar liggen aanknopingspunten en uitdagingen voor verbetering? De analyse richt zich op leerplanontwikkelaars, lerarenopleiders, beleidsmakers, directies en onderzoekers rondom bewegingsonderwijs en sport.

In dit document presenteert het MVT-team van SLO het vreemdetalencurriculum in Nederland zoals beschreven in officiële documenten en materialen. Het gaat in op de positie van de talen in de curricula en op de landelijk vastgestelde kaders. Daarbij ligt de focus op het primair en algemeen voortgezet onderwijs. Verder besteedt het rapport aandacht aan nationale en internationale ontwikkelingen rondom het MVT-onderwijs. Het rapport besluit met een aantal aanbevelingen.

Uit een enquête die in 2009 in het kader van het vakdossier filosofie is gehouden onder filosofiedocenten, werd zichtbaar dat er behoefte is aan meer richtlijnen, duidelijkheid en structuur voor het geven van het vak in de onderbouw. De uitkomsten van de enquête waren de aanleiding voor de Universiteit van Amsterdam, het 4e Gymnasium Amsterdam, de Vereniging van filosofiedocenten en SLO om een voorbeeldleerplan voor filosofie in de onderbouw te ontwikkelen. Dit voorbeeldleerplan is te gebruiken bij het formuleren van een leerplan voor de eigen school. Als voorbeeld biedt het docenten richting en structuur bij het maken van hun eigen leerplankundige keuzes voor het formuleren van een visie op filosofie in de onderbouw, het bepalen en formuleren van leerdoelen en leerinhouden en het uitvoeren van leeractiviteiten.

Deze landelijke werkconferentie is een tweede vervolg op het Symposium Genredidactiek/Genre Pedagogy, gehouden in 2010. Bij de afsluiting van dit symposium is afgesproken de mogelijkheden tot verdieping van taalgerichtvakonderwijs met behulp van Systemic Functional Linguistics (SFL) en genredidactiek verder uit te werken in diverse 'proeftuintjes' In dit verslag zijn de verslagen van alle plenaire lezingen en rondetafels opgenomen. Het is te lezen als een vervolg op het verslag van de landelijke werkconferentie van 2011 getiteld Genres in schoolvakken.

Mensen kunnen plotseling in een noodsituatie terecht komen waarin zij op zichzelf en elkaar zijn aangewezen. Tegen deze achtergrond is het wenselijk dat iedereen, dus ook de leerlingen in het onderwijs risicobewustzijn en perspectieven op handelen ontwikkelen. Hierbij kan het onderwijs een rol spelen: niet zozeer door een nieuw vak in te voeren, maar door aandacht aan risicobewustzijn te geven in de 'gewone' lessen. Bovendien kan risicobewustzijn -gekoppeld aan handelingsperspectieven- een zinvolle invulling zijn van landelijk voorgeschreven maar niet ingevulde kerndoelen in het basis- en voortgezet onderwijs. Deze basisvisie kan op scholen als uitgangspunt worden genomen voor het ontwikkelen van beleid voor zelfredzaamheid in noodsituaties en inbedding daarvan in het leerplan.

Afstemming tussen vakken binnen de (bèta)profielen is weliswaar in de vernieuwingen van de bèta-vakken als wenselijk en noodzakelijk genoemd, echter in de onderwijspraktijk maar beperkt gerealiseerd. De commissie toekomst wiskundeonderwijs (cTWO) heeft in haar uitgangspunten samenhang en afstemming van wiskunde met overige vakken in het havo en vwo sterk benadrukt. Om deze uitgangspunten concreet vorm te geven heeft cTWO, samen met SLO, een handreiking voor scholen en docenten opgesteld. De publicatie bestaat uit drie delen: een deel voor beleidsontwikkeling in de school en een deel dat te gebruiken is bij overleg en afstemming tussen secties en profielteams. Het laatste deel bestaat uit voorbeeldmateriaal dat in de onderwijspraktijk ingezet kan worden.

De Adviesgroep vmbo en de Stichting Platforms VMBO (SPV) brachten in 2008 de Ambitiebox en de brochure Ambitie kleurt je toekomst uit. Deze instrumenten kunnen scholen gebruiken bij het ontwerpen van een scenario voor het verbeteren en vernieuwen van hun onderwijs. SLO heeft een viertal vmbo-scholen ondersteund bij het concretiseren van zo'n scenario. Met name de ontwikkeling van het curriculum en de ontwikkeling van de pedagogisch-didactische aanpak kwamen hierbij aan de orde.