Zoeken

Per 1 januari 2012 richt het Informatiepunt Onderwijs & Talentontwikkeling van SLO zich behalve op het primair onderwijs ook op het voortgezet onderwijs. In verband met deze 'nieuwe' doelgroep is geïnventariseerd op welke wijze het voortgezet onderwijs op dit moment het onderwijs voor (hoog)begaafde en talentvolle leerlingen vorm geeft, welke toekomstplannen er zijn en welke behoeften aan ondersteuning het voortgezet onderwijs heeft zodat het Informatiepunt van SLO hierop in kan spelen.

Deze landelijke werkconferentie is een tweede vervolg op het Symposium Genredidactiek/Genre Pedagogy, gehouden in 2010. Bij de afsluiting van dit symposium is afgesproken de mogelijkheden tot verdieping van taalgerichtvakonderwijs met behulp van Systemic Functional Linguistics (SFL) en genredidactiek verder uit te werken in diverse 'proeftuintjes' In dit verslag zijn de verslagen van alle plenaire lezingen en rondetafels opgenomen. Het is te lezen als een vervolg op het verslag van de landelijke werkconferentie van 2011 getiteld Genres in schoolvakken.

Het komt vaak voor dat leerlingen het moeilijk vinden een vervolgopleiding te kiezen, of een leerroute dan wel opleiding te continueren. De meeste vmbo-scholen ondersteunen in de eerste twee leerjaren van de beroepsgerichte leerwegen van het vmbo het keuzeproces van de leerling via een programma voor praktische sectororiëntatie (PSO). In de laatste twee leerjaren van het vmbo bestaat het aanbod dikwijls uit een aantal losse loopbaanoriënterende activiteiten. Daarmee wordt voorbij gegaan aan het hoofddoel van Loopbaanoriëntatie en –begeleiding (LOB), namelijk dat leerlingen leren kiezen en het keuzeproces leren doorgronden, inzicht leren krijgen in hun eigen kwaliteiten en motieven en zo voorbereid worden op een leven waarin steeds weer opnieuw keuzes voor opleiding en arbeid gemaakt moeten worden. In deze publicatie wordt LOB uitgewerkt in een samenhangend en doorlopend programma van klas 1 tot en met klas 4. Op basis van een kleinschalige inventarisatie worden knelpunten en succesfactoren rond het keuzeproces bij de overgang van leerjaar 2 naar leerjaar 3 beschreven.

Mensen kunnen plotseling in een noodsituatie terecht komen waarin zij op zichzelf en elkaar zijn aangewezen. Tegen deze achtergrond is het wenselijk dat iedereen, dus ook de leerlingen in het onderwijs risicobewustzijn en perspectieven op handelen ontwikkelen. Hierbij kan het onderwijs een rol spelen: niet zozeer door een nieuw vak in te voeren, maar door aandacht aan risicobewustzijn te geven in de 'gewone' lessen. Bovendien kan risicobewustzijn -gekoppeld aan handelingsperspectieven- een zinvolle invulling zijn van landelijk voorgeschreven maar niet ingevulde kerndoelen in het basis- en voortgezet onderwijs. Deze basisvisie kan op scholen als uitgangspunt worden genomen voor het ontwikkelen van beleid voor zelfredzaamheid in noodsituaties en inbedding daarvan in het leerplan.

In deze handreiking worden mogelijkheden gegeven om een actieve leefstijl bij jongeren van 12-15 jaar te bevorderen vanuit een integrale aanpak in de schoolse situatie. Het uitgangspunt van deze handreiking is dat een actieve leefstijl alleen kan worden bevorderd wanneer dit thema door middel van een multidisciplinaire aanpak op verschillende niveaus van de school onder de aandacht wordt gebracht bij de leerlingen. Wil een school daarin slagen dan zal zij moeten inspelen op verschillende persoonlijke, sociale en fysieke omgevingsdeterminanten van zowel binnen als buiten de school. Daarbij moet rekening worden gehouden met de individuele verschillen en behoeftes van de specifieke doelgroep. Het bevorderen van een actieve leefstijl is niet alleen een taak voor het vak lichamelijke opvoeding. Daar is de gehele school mee gemoeid. Meer hulp wordt verkregen door het inzetten van leerlingen, collega-docenten en ouders als 'sportambassadeurs'. De school dient samenwerkingsverbanden aan te gaan met partners uit de nabije sportomgeving zoals sportverenigingen, commerciële sportaanbieders, combinatiefunctionarissen, afdeling sport en welzijn van de gemeente en mogelijk andere instellingen zoals de GGD. Bij deze aanpak is het noodzakelijk dat het een en ander zowel binnen- als buitenschools wordt gecoördineerd door een coördinator actieve leefstijl.

In 2012 brengt het Kenniscentrum Leermiddelen (KCL) van SLO voor de vijfde keer de Leermiddelenmonitor uit, het jaarlijkse onderzoek naar (het gebruik van) leermiddelen in het Nederlandse primair, voortgezet en speciaal onderwijs. Dit lustrum is aanleiding om terug te kijken op de resultaten over de periode 2007-2012. In deze publicatie worden de trends in het gebruik van leermiddelen op een rij gezet, die de afgelopen vijf jaar zijn waargenomen. Kennis van deze trends kan een bijdrage leveren aan het denken over en het beleid ten aanzien van de aanschaf en het gebruik van leermiddelen.

De Adviesgroep vmbo en de Stichting Platforms VMBO (SPV) brachten in 2008 de Ambitiebox en de brochure Ambitie kleurt je toekomst uit. Deze instrumenten kunnen scholen gebruiken bij het ontwerpen van een scenario voor het verbeteren en vernieuwen van hun onderwijs. SLO heeft een viertal vmbo-scholen ondersteund bij het concretiseren van zo'n scenario. Met name de ontwikkeling van het curriculum en de ontwikkeling van de pedagogisch-didactische aanpak kwamen hierbij aan de orde.

Om de niveaus van het Referentiekader taal, dat onlangs wettelijk is vastgelegd, te concretiseren, heeft SLO samen met een docentenpanel onderzocht:-Welke voorbeelden er in het voorgezet onderwijs te vinden zijn van gesprekken en spreken op de vier niveaus van het Referentiekader taal.-Hoe het werken met het Referentiekader taal zich verhoudt tot de praktijkkennis en -ervaring van docenten Nederlands.Deze publicatie bevat voorbeelden op niveau 1F, 2F, 3F of 4F, met een toelichting waarom de opdracht en de daarbij behorende leerlingprestatie illustratief is voor het betreffende niveau, hoe die voorbeelden zijn gevonden en welke inzichten het werken met het Referentiekader heeft opgeleverd.