Zoeken

Democratisch (school-)burgerschap wordt geleerd in de praktijk: leren door doen. Veel aspecten van burgerschap komen in het praktijkonderwijs al aan bod, onder andere binnen thema's van de leerlijn Cultuur en Maatschappij. Maar burgerschap kan nog worden versterkt als de school zelf functioneert als een democratische leef-, leer- en werkgemeenschap. Een middel daartoe is de leerlingenraad. Voorbeelden laten zien hoe PrOscholen een leerlingenraad kunnen opzetten en hoe deze 'levend gehouden' kan worden

In deze publicatie staan drie vormen centraal, waarmee de leerling opbrengsten van leren en ontwikkeling -ter afsluiting van het Praktijkonderwijs- in beeld kan brengen: het bewijs, het certificaat en de kwalificatie. Er wordt ingegaan op de civiele waarde ervan, de inhoud, de wijze van beoordelen en de rollen, taken en verantwoordelijkheden van de betrokken actoren. De inhoud van de bewijzen, certificaten en kwalificaties geven een kader aan leer- en ontwikkelactiviteiten van leerlingen. Aan de hand van datzelfde kader kunnen ook de opbrengsten van de school duidelijk worden gemaakt. Daarom is het van belang dat goed wordt omschreven hoe het praktijkonderwijs de drie vormen 'bewijzen', 'certificering' en ‘kwalificatie’ invult.

De Curriculummonitor wil een breed beeld geven van de stand van zaken en de knelpunten rond het curriculum zoals ervaren in de onderwijspraktijk (meso- en microniveau) in de context van landelijk onderwijsbeleid (macroniveau). Een belangrijke vraag is bijvoorbeeld in hoeverre schoolleiders en leraren houvast én ruimte ervaren om op basis van de landelijke leerplankaders en (voorbeeld)uitwerkingen vorm te geven aan het uitgevoerde curriculum. Met deze Curriculummonitor wordt een eerste stap gezet om systematisch informatie te verzamelen betreffende het uitgevoerde curriculum in het primair en voortgezet onderwijs. De focus is niet vakspecifiek, maar vakoverstijgend, gericht op actuele inhoudelijke thema's. Waar dat relevant is, worden wel voorbeeldmatig verschillen tussen vakken weergegeven. De thema's worden in de inleiding bij elk hoofdstuk kort toegelicht. Het is de bedoeling de Curriculummonitor elke twee jaar af te nemen om ontwikkelingen in beeld te kunnen brengen en beleidskeuzes te voeden.

Voor de zesde keer brengt SLO, nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling, de Leermiddelenmonitor uit. Het leermiddelenonderzoek is dit jaar voor het eerst uitgevoerd in samenwerking met Kennisnet. Tot nu toe publiceerden SLO en Kennisnet elk een eigen monitor, waarbij Kennisnet (Vier in Balans) zich met name richtte op de inzet van digitale leermiddelen en ICT. Redenen voor samenwerking zijn vooral het stimuleren van een eenduidige presentatie van de onderzoeksresultaten en het beperken van de bevragingslast onder leraren en leidinggevenden. Nu beide instellingen de handen ineen hebben geslagen, zullen ze om de beurt een jaarlijks rapport openbaar maken, waarbij er afspraken zijn gemaakt over een vaste basisset van zo’n twintig vragen en over gebruikte definities.Naast de Leermiddelenmonitor verschijnt een brochure met de voornaamste resultaten uit het onderzoek.

De Curriculumspiegel geeft een inkijkje in de stand van zaken op leerplangebied in Nederland. Het is een verslag op hoofdlijnen, met doorklikmogelijkheden naar diepgaande analyses per thema of vakgebied. Dat maakt het interessant voor iedereen die professioneel bij het onderwijs betrokken is: van beleidsmakers tot schoolleiders en van bestuurders tot leraren. De Curriculumspiegel laat zien wat de belangrijkste trends en wensen op curriculumgebied zijn, bezien vanuit het perspectief van beleid, praktijk, wetenschap en maatschappij. Dat sluit aan op de groeiende belangstelling in het landelijke onderwijsbeleid voor curriculumbrede perspectieven en afstemming over vakken, thema’s en sectoren heen. De Curriculumspiegel bestaat uit twee delen: een A-deel waarin generieke inhoudelijke thema's worden beschreven, en een B-deel dat een vakspecifieke trendanalyse bevat. Het is de bedoeling dat de Curriculumspiegel tweejaarlijks gaat verschijnen.

De Curriculumspiegel geeft een inkijkje in de stand van zaken op leerplangebied in Nederland. Het is een verslag op hoofdlijnen, met doorklikmogelijkheden naar diepgaande analyses per thema of vakgebied. Dat maakt het interessant voor iedereen die professioneel bij het onderwijs betrokken is: van beleidsmakers tot schoolleiders en van bestuurders tot leraren. De Curriculumspiegel laat zien wat de belangrijkste trends en wensen op curriculumgebied zijn, bezien vanuit het perspectief van beleid, praktijk, wetenschap en maatschappij. Dat sluit aan op de groeiende belangstelling in het landelijke onderwijsbeleid voor curriculumbrede perspectieven en afstemming over vakken, thema’s en sectoren heen. De Curriculumspiegel bestaat uit twee delen: een A-deel waarin generieke inhoudelijke thema's worden beschreven, en een B-deel dat een vakspecifieke trendanalyse bevat. Het is de bedoeling dat de Curriculumspiegel tweejaarlijks gaat verschijnen.

De titel van deze publicatie verwijst zowel naar de inhoudelijke dynamiek die er voortdurend is in allerlei leerplankwesties als naar het voortschrijdend denken over begrippen en benaderingen van leerplanontwikkeling. Veranderingen in de samenleving vragen steeds om nieuwe kennis en vaardigheden en daarmee om een blijvende ontwikkeling van ons onderwijs. Vragen als 'Hoe verloopt dit proces van leerplanontwikkeling?', 'Wat is eigenlijk een leerplan?' en 'Wat draagt het bij aan de kwaliteit van leerplanproducten?' staan daarom centraal in deze publicatie.'Leerplan in ontwikkeling' is kortom een handzame inleiding op het gebied van leerplanontwikkeling en geschikt voor schoolleiders, leraren, opleiders, beleidsmakers en andere betrokkenen bij onderwijsontwikkeling.

Doel van de trendanalyse voor bewegingsonderwijs en sport is het in kaart brengen van de belangrijkste trends en opmerkelijke ontwikkelingen binnen dit leergebied in alle sectoren van het onderwijs. Daarbij past SLO een zogenaamde BUG-systematiek toe, dit betekent dat het curriculum wordt geanalyseerd volgens de driedeling Beoogd, Uitgevoerd en Gerealiseerd. Richtinggevende vragen daarbij zijn: welke patronen en opvallende discrepanties tussen beoogd-uitgevoerd-gerealiseerd zijn zichtbaar? Welke ruimte hebben, ervaren en nemen scholen en leraren bij de vormgeving van hun onderwijs? Wat moet, mag en kan? Waar liggen aanknopingspunten en uitdagingen voor verbetering? De analyse richt zich op leerplanontwikkelaars, lerarenopleiders, beleidsmakers, directies en onderzoekers rondom bewegingsonderwijs en sport.

In dit document presenteert het MVT-team van SLO het vreemdetalencurriculum in Nederland zoals beschreven in officiële documenten en materialen. Het gaat in op de positie van de talen in de curricula en op de landelijk vastgestelde kaders. Daarbij ligt de focus op het primair en algemeen voortgezet onderwijs. Verder besteedt het rapport aandacht aan nationale en internationale ontwikkelingen rondom het MVT-onderwijs. Het rapport besluit met een aantal aanbevelingen.

Deze publicatie kan als hulpmiddel gebruikt worden om te bepalen of en in hoeverre een school de mogelijkheden benut om actief burgerschap en sociale integratie te implementeren. Het instrument is ontworpen als startpunt van beleidsontwikkeling voor burgerschap. Aan de hand van dit instrument kan een dialoog worden gestart over de verschillende aspecten van burgerschap. Die dialoog kan uitmonden in het stellen van doelen en het maken van een planning. Om al de opgenomen aspecten te behandelen is expertise nodig van verschillende actoren in de school: de schoolleiding en teamleden vullen elkaar daarbij aan.