Zoeken

Schrijven in het basisonderwijs opnieuw onderzocht rapporteert over het onderzoek naar het schrijfonderwijs van 2004 tot 2014 waarbij wordt nagegaan wat wel en niet bekend is over het onderwijs in dit domein. Achtereenvolgens komen onderzoeken aan de orde die gericht zijn op: doelstellingen, beginsituatie van de leerling, onderwijsleermateriaal, onderwijsleeractiviteiten, instrumentatie- en evaluatieonderzoek.

De invoering van het Referentiekader taal en rekenen stelt het basisonderwijs voor de vraag langs welke weg de eindniveaus 1F en 1S/2F te bereiken zijn. Hoe is de opbouw van de leerstof voor de verschillende domeinen over de groepen 1 tot en met 8? Welke didactiek is geschikt om die leerstof in de verschillende groepen aan de orde te stellen? Een serie van vier publicaties, elk over één van de domeinen van het taalonderwijs, wil antwoord geven op deze vragen. Deze publicatie bevat een uitwerking van doorlopende leerlijnen voor het domein mondelinge taalvaardigheid. Hoofdstuk 2 geeft een schematisch overzicht van de leerstoflijnen bij het domein en hoofdstuk 3 beschrijft algemene kenmerken van de leerstoflijn. In hoofdstuk 4 worden de taken en kenmerken van de taakuitvoering voor de drie subdomeinen beschreven. Tenslotte bevat hoofdstuk 5 korte karakteristieken van de inhouden voor mondelinge taalvaardigheid in respectievelijk groep 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8.

Deze landelijke werkconferentie is een tweede vervolg op het Symposium Genredidactiek/Genre Pedagogy, gehouden in 2010. Bij de afsluiting van dit symposium is afgesproken de mogelijkheden tot verdieping van taalgerichtvakonderwijs met behulp van Systemic Functional Linguistics (SFL) en genredidactiek verder uit te werken in diverse 'proeftuintjes' In dit verslag zijn de verslagen van alle plenaire lezingen en rondetafels opgenomen. Het is te lezen als een vervolg op het verslag van de landelijke werkconferentie van 2011 getiteld Genres in schoolvakken.

De invoering van het Referentiekader taal en rekenen stelt het basisonderwijs voor de vraag langs welke weg de eindniveaus 1F en 1S/2F te bereiken zijn. Hoe is de opbouw van de leerstof voor de verschillende domeinen over de groepen 1 tot en met 8? Welke didactiek is geschikt om die leerstof in de verschillende groepen aan de orde te stellen? Een serie van vier publicaties, elk over één van de domeinen van het taalonderwijs, wil antwoord geven op deze vragen. Deze publicatie bevat een uitwerking van doorlopende leerlijnen voor het domein begrippenlijst en taalverzorging. Hoofdstuk 1 geeft een schematisch overzicht van de leerstoflijnen bij het domein. Hoofdstuk 2 beschrijft algemene kenmerken van de leerstoflijn en hoofdstuk 3 bevat korte karakteristieken van de inhouden voor begrippenlijst en taalverzorging in respectievelijk groep 1/2, 3/4, 5/6 en 7/8.

Vanaf 2007 hebben scholen meer ruimte om de vormgeving en inhoud van het schoolexamen zelf te bepalen. Over de wijze waarop zij het schoolexamen Nederlands in de tweede fase voortgezet onderwijs hebben vormgegeven heeft SLO een digitale enquête gehouden onder docenten Nederlands. De resultaten van deze enquête kunnen interessant zijn voor docenten en vaksecties die aan de slag gaan met schoolexamens voor het vak Nederlands. Zij kunnen hun eigen praktijk, of de voorgenomen veranderingen daarin, spiegelen aan wat andere scholen doen. De enquête ging in op onderwerpen als de (eventuele) spreiding van het schoolexamen over de leerjaren, de te toetsen vakonderdelen, toetstvormen en -constructie en de herkansenregeling.

Sinds de wettelijke vastlegging van het Referentiekader taal en rekenen heeft SLO zich ten doel gesteld de referentieniveaus concreet te maken en ervaring op te doen met het werken ermee. Omdat de teksten van het referentiekader taal niet altijd even makkelijk te lezen waren zijn ze per domein uiteen gerafeld en opnieuw geordend. Zo ontstonden Kijkwijzers die kunnen worden ingezet bij het inschalen van opdrachten en het beoordelen van leerlingprestaties.

Resultaten van de zevende literatuurstudie binnen het project Het Taalonderwijs Nederlands Onderzocht (HTNO). Deze studie behandelt het domein technisch lezen. Het betreft hierbij het aanvakelijk technisch lezen in groep 3 en het voortgezet technisch lezen in groep 4 en daarna. Achtereenvolgens komen onderzoeken aan de orde die gericht zijn op: doelstellingen, beginsituatie van de leerling, onderwijsleermateriaal, onderwijsleeractiviteiten, instrumentatie en evaluatie. Een korte nabeschouwing geeft inzicht in de vraagstelling en de conclusies van het onderzoek.

Pabo's staan met ingang van het opleidingsjaar 2012-2013 voor de taak de kennisbases Nederlandse taal en rekenen-wiskunde in het curriculum te implementeren. Aan SLO is door het ministerie van OCW gevraagd nader onderzoek te doen naar de implicaties die de komst van de kennisbases heeft voor het pabocurriculum en naar de manier waarop pabo's de kennisbases implementeren. Zeven pilotpabo's hebben deelgenomen aan het onderzoek. Vanuit elke pabo wordt een casusbeschrijving gegeven waarin wordt aangegeven hoe het nieuwe curriculum eruit gaat zien en hoe de vernieuwing wordt georganiseerd.

Voor een succesvolle doorstroming van vmbo-tl naar havo en vervolgstudies is voldoende leesvaardigheid – vooral in functioneel of studerend lezen – essentieel. Het niveau van de doorstromer uit vmbo-tl sluit echter meestal niet aan bij het niveau dat wenselijk is in havo en hbo, namelijk niveau 3F respectievelijk 4F zoals dat geformuleerd is in het Referentatiekader taal en rekenen. In samenwerking met CSG Het Noordik in Almelo heeft SLO een leestraject uitgevoerd met als doel het inventariseren van de lacunes in de leesvaardigheid van vmbo-tl leerlingen. Het traject, bestaande uit vijf lessen, kan ook gebruikt worden bij het verbeteren van de leesvaardigheid.