genotmiddelen

4 januari 2024

Genotmiddelen zijn er altijd al geweest en zullen er ook altijd blijven. Veel jongeren experimenteren in de puberteit met roken, alcohol en drugs en een deel laat zich verleiden tot risicovol gedrag. Jongeren zijn extra kwetsbaar als ze genotmiddelen gebruiken. Zo leidt het drinken van alcohol op jonge leeftijd tot hersenschade. Risico van verslaving op latere leeftijd is groter als je jong begint. Ook al worden kinderen en jongeren via de media, thuis of op straat al op jonge leeftijd met genotmiddelen geconfronteerd, het heeft pas zin om aandacht te besteden aan dit thema als ze wat ouder zijn.

Onderzoek wijst uit dat voorlichting aan kinderen in de basisschoolleeftijd geen effect heeft. Verkeerde voorlichting in de onderbouw van het voortgezet onderwijs werkt averechts. Richt je alleen op kennis, ga niet teveel in discussie, geeft stoere verhalen geen ruimte en richt je op normsetting.

In het thema genotmiddelen is de standaard dat het niet normaal is om middelen te gebruiken en dit uit te leggen. Jongeren leren de invloed van roken, alcohol en drugs op de gezondheid, de invloed van de omgeving en welke andere factoren van invloed zijn op de beslissing om met middelen te experimenteren. Het streven is geen tabak en drugs gebruiken en het drinken van alcohol uitstellen tot in ieder geval 18 jaar.

Het thema genotmiddelen kent vier kernen:

Alcohol

In de kern alcohol leren jongeren wat de invloed van alcohol op het lichaam is, wat de gevolgen zijn van alcohol drinken, wat verslaving is, wat alternatieven zijn voor alcohol en welke normen er zijn. Daarbij spelen de invloed van anderen, zoals ouders, vrienden en leeftijdsgenoten en de invloed van (sociale) media en reclame een grote rol. Leerlingen leren deze invloed te herkennen, er mee om te gaan en hoe ze hun grenzen aan kunnen geven. Ook het herkennen van en omgaan met impulsgedrag bij zichzelf en anderen is belangrijk, en het weerstaan van sociale druk.
Kinderen en jongeren komen al op jonge leeftijd via de media, thuis of op straat in aanraking met alcohol. Het is daarom belangrijk om ook op school aandacht te besteden aan dit thema. Begin met voorlichting aan leerlingen over alcohol vanaf de brugklas. Voorlichting aan leerlingen in het basisonderwijs over alcohol is te vroeg. Voorlichting geef het beste als leerlingen ermee in aanraking komen, of vlak daarvoor.

De kern Alcohol bestaat uit de volgende drie subkernen:

  • alcohol en gezondheid
  • alcohol en omgeving
  • alcohol en weerbaarheid

Roken

In de kern roken leren jongeren wat de schadelijke gevolgen zijn van (mee)roken, wat verslaving is en welke normen er zijn over roken. De invloed van ouders, vrienden, leeftijdsgenoten, (sociale) media en reclame komt aan de orde.. Leerlingen leren hoe ze om kunnen gaan met groepsdruk en hoe ze hun grenzen aan kunnen geven. Daarnaast leren ze welke wettelijke regels er zijn over roken.

Kinderen en jongeren komen al op jonge leeftijd via de media, ervaringen thuis en op straat in aanraking met roken. Het is daarom belangrijk om ook op school aandacht te besteden aan dit thema. Begin met voorlichting aan leerlingen over roken vanaf de brugklas. Voorlichting aan leerlingen in het basisonderwijs over roken is te vroeg. Voorlichting kun je het beste geven als leerlingen ermee in aanraking komen, of vlak daarvoor.

Roken kent drie subkernen:

  • roken en gezondheid
  • roken en omgeving
  • roken en weerbaarheid​

Cannabis

In de kern cannabis leren jongeren wat de schadelijke gevolgen zijn van blowen, wat verslaving is en welke normen er zijn over het gebruik van cannabis. De invloed van ouders, vrienden, leeftijdsgenoten en (sociale) media om cannabis te gebruiken, komt aan de orde. Leerlingen leren hoe ze om kunnen gaan met groepsdruk, hoe ze hun grenzen aan kunnen geven en welke wettelijke regels er zijn over softdrugs.

Kinderen en jongeren kunnen om verschillende redenen in aanraking komen met cannabis. Het is belangrijk om ook op school aandacht te besteden aan dit thema. Aandacht voor cannabis geef je het best in de brugklas en vanaf de bovenbouw vo. In de brugklas is het belangrijk om aandacht te besteden aan de sociale norm (cannabis gebruiken doe je niet) en vanaf de bovenbouw aandacht te besteden aan zelfbeheersing (controleren van je impulsen).

Cannabis bestaat uit drie subkernen:

  • ​​cannabis en gezondheid
  • cannabis en omgeving
  • cannabis en weerbaarheid​

Harddrugs

Begin met voorlichting aan leerlingen over harddrugs vanaf de bovenbouw vo. Te vroeg beginnen met voorlichting over drugs kan averechtse effecten hebben.

In de kern harddrugs gaat het over de kennis van leerlingen en jongeren over de harddrugs, zoals XTC, cocaïne, GHB en speed. Ze leren wat de schadelijke gevolgen zijn van het gebruik van harddrugs, wat verslaving is en welke normen er zijn over het gebruik van de verschillende harddrugs. De invloed van ouders, vrienden, leeftijdsgenoten en (sociale) media om harddrugs te gebruiken komt aan de orde. Leerlingen leren hoe ze om kunnen gaan met groepsdruk, hoe ze hun grenzen aan kunnen geven en welke wettelijke regels er gelden in Nederland voor harddrugs.

Harddrugs bestaat uit drie subkernen:

  • ​harddrugs en gezondheid
  • harddrugs en omgeving
  • harddrugs en weerbaarheid​.