Zoeken - zoekresultaten
verfijn de resultaten
Mondelinge taalvaardigheid en schrijven hebben op veel scholen minder prioriteit: er wordt relatief weinig expliciete aandacht aan deze vaardigheden besteed. Het accent ligt op lezen en taalverzorging, de goed toetsbare onderdelen. Alle taalvaardigheden zijn echter essentieel voor de taalontwikkeling en de ontwikkeling van de identiteit van leerlingen.
De taalvaardigheden versterken elkaar. Zo vergroot schrijven de leesvaardigheid van leerlingen en andersom, bijvoorbeeld door te schrijven over de teksten die je leest. En door met leerlingen in gesprek te gaan over teksten werk je aan mondelinge taalvaardigheid en vergroot je de leesvaardigheid. Dit geldt voor taal-Nederlands, maar ook zeker voor de andere leergebieden of vakken. Juist in een context waarin leerlingen vakkennis verwerven en opbouwen, ontwikkelen leerlingen hun mondelinge en schriftelijke vaardigheden.
Een taalbeleidsplan is nodig om goed taalonderwijs te ontwikkelen, waarbij alle taalvaardigheden goed tot hun recht komen. Hieronder vind je enkele bronnen die je daarbij kunnen helpen.
Stappenplan versterken basisvaardigheden taal-Nederlands
Dit stappenplan (pdf, 924 kB) helpt scholen de taalvaardigheden van leerlingen te versterken. Je analyseert met elkaar het huidige taalonderwijs, stelt een plan van aanpak op en je gaat aan de slag met de uitvoering.
Stappenplan Taalbeleid
In deze handreiking lees je hoe je als school in tien stappen een taalbeleidsplan kunt opstellen en uitvoeren.
po
Schrijfonderwijs op peil
Deze praktische handreiking voor schrijfvaardigheidsonderwijs is bedoeld voor leerkrachten van de midden- en bovenbouw van het (speciaal) basisonderwijs. De handreiking wil een impuls geven aan de inbedding van het schrijfonderwijs in het taalbeleid van de school.
Reflectiewijzer Schrijfonderwijs
Deze reflectiewijzer, in de vorm van een waaier, is voor alle scholen voor (speciaal) basisonderwijs in Nederland. Het instrument helpt schoolteams om in gesprek te gaan over het schrijfonderwijs op school.
Reflectiewijzer Mondelinge taalvaardigheid
Dit instrument helpt schoolteams om in gesprek te gaan over het mondelinge taalonderwijs op school. Aspecten die aan bod komen zijn onder andere: leerstofaanbod, didactische competenties van leraren en zicht op ontwikkeling.
vo
Handreiking voor het opstellen en uitvoeren van een taal- en leesbeleidsplan | Lezen in het vmbo
In deze handreiking lees je hoe je als school een taal- en leesbeleidsplan kunt opstellen en uitvoeren.
Mondelinge taalvaardigheid: van ondergeschoven kindje naar motiverend onderdeel van het curriculum
Presenteren, debatteren, meningen uitwisselen in gesprekken: stuk voor stuk zijn het belangrijke vaardigheden om mee te kunnen komen in het onderwijs en in de samenleving. In dit artikel lees je hoe docenten van het Calvijn College in Goes inzetten op een stevige doorlopende leerlijn mondelinge taalvaardigheid in het voortgezet onderwijs.
Handboek Taalgericht vakonderwijs
Een handboek vol didactische tips voor docenten en anderen in het voortgezet onderwijs die zich bezighouden met taalbeleid.
Leesgesprekken zijn gesprekken over lezen die je als leraar voert met individuele leerlingen of met (kleine) groepjes leerlingen.
Themamiddag over lezen in het (speciaal) basisonderwijs, waarbij we inzoomen op toetsing.
Lees- en schrijfmotivatie zetten een positieve spiraal in gang: een leerling die graag leest en schrijft, doet dat meer en beter. Om de lees- en schrijfmotivatie van leerlingen te ontwikkelen, is het belangrijk dat leerlingen een positief beeld hebben van zichzelf als lezer en schrijver. Ze krijgen gelegenheid dat positieve zelfbeeld te ontwikkelen, wanneer zij het idee hebben dat ze de lees- en schrijftaken aankunnen en wanneer ze moeilijke opdrachten met geschreven taal ervaren als een uitdaging. Van daaruit ontwikkelen leerlingen een intrinsieke motivatie om te lezen en schrijven (Verhoeven & Snow, 2001).
Hieronder vind je concrete handreikingen over het bevorderen van lees- en schrijfmotivatie.
Leesmotivatie onder de loep
Wat is leesmotivatie? Wat kenmerkt de ongemotiveerde lezer? En hoe kan de leesmotivatie van kinderen worden vergroot? In deze publicatie van Roel van Steensel wordt aan de hand van wetenschappelijk onderzoek antwoord gegeven op deze vragen.
Effecten van leesmotivatie-interventies
Deze overzichtsstudie van Roel van Steensel e.a. geeft een beschrijving van leesmotivatie-interventies die in de loop van de jaren door onderzoekers zijn ontwikkeld. Je leest wat de effecten van zulke interventies zijn op leesmotivatie en leesvaardigheid.
po
Leesmotivatie bevorderen in het primair onderwijs
Hier vind je een overzicht van wat we weten uit onderzoek over het bevorderen van leesmotivatie in het primair onderwijs.
Werken aan leesmotivatie - Lezen in het primair onderwijs
Een van de bouwstenen voor effectief leesonderwijs is werken aan leesmotivatie. Op de website Lezeninhetpo.nl vind je informatie over wat we weten over leesmotivatie en hoe je er concreet mee aan de slag kunt gaan in de klas.
vo
Opdracht schrijfmotivatie uit leernetwerk
Wil je je leerlingen motiveren voor schrijfvaardigheid? Geef ze een stem in het schrijfonderwijs. Welke teksten willen zij graag leren schrijven? Waar willen zij zich in ontwikkelen? De instructie (docx, 82 kB) voor het leerlingprofiel geeft je handvatten om met je leerlingen te praten over hun wensen en leerdoelen.
Kennisclip leesmotivatie
Hoe kun je de leesmotivatie van leerlingen bevorderen? In deze clip gaat het om effectieve aspecten van leesonderwijs om leerlingen meer gemotiveerd te krijgen.
Taalvaardigheden versterken elkaar. De ontwikkeling van mondelinge en schriftelijke taalvaardigheid is namelijk nauw met elkaar verweven. Mondelinge taalvaardigheid vormt de basis voor schriftelijke taalvaardigheid. De lees- en schrijfvaardigheid van leerlingen vergroot je dus door ook een koppeling te maken met mondelinge taalvaardigheid.
Ook lees- en schrijfvaardigheid versterken elkaar. Zo vergroot schrijven de leesvaardigheid van leerlingen, bijvoorbeeld door te schrijven over de teksten die je leest. Andersom vergroot lezen de schrijfvaardigheid, bijvoorbeeld door leerlingen een instructieve tekst te laten bestuderen en ze vervolgens zelf een instructie te laten schrijven.
Hieronder vind je concrete handreikingen voor samenhang tussen lezen, schrijven en mondelinge taalvaardigheid
po
Leren schrijven met peer response en instructie in genrekennis
In deze leerlijn schrijven voor de basisschool komen ook de taaldomeinen lezen en mondelinge taal aan bod. Met deze concreet uitgewerkte lessenseries voor de midden- en bovenbouw (groep 4-8) werken je leerlingen dus niet alleen aan hun schrijfvaardigheid, maar ook aan hun lees- en mondelinge taalvaardigheid.
Meer informatie over hoe je taaldomeinen expliciet met elkaar kunt verbinden in het basisonderwijs vind je hier. Taaldomeinen in samenhang
vo
Wil je weten hoe je je schrijfonderwijs betekenisvoller en uitdagender kunt maken voor je leerlingen? Zoek je voorbeelden van geïntegreerde lees- en schrijfopdrachten? Bekijk dan deze special schrijfonderwijs en toetsing bij Engels en Nederlands voor informatie, praktische handvatten en inspirerende praktijkvoorbeelden.
Een mooi voorbeeld (pdf, 356 kB) van een geïntegreerde lees- en schrijfopdracht voor de bovenbouw vmbo. De leerlingen lezen en gebruiken bronnen voor een zakelijke e-mail. Op deze pagina vind je voor de onderbouw vo meer lesideeën en uitgewerkte voorbeelden.
SLO biedt vakdocenten steun bij de inrichting van het schoolexamen in de vorm van handreikingen. De handreikingen voor het schoolexamen zijn bedoeld ter ondersteuning van scholen en vaksecties.